بررسی خصوصیات محرک رشد گیاهی برخی باکتری‌های ریزوبیومی جداسازی شده از خاک‌های ایران

باکتری‌های ریزوسفری محرک رشد گیاه (pgpr) به گروه مختلفی از باکتری‌ها اطلاق می‌شود که با یک یا چند مکانیسم، عملکرد گیاهان را افزایش می‌دهند. در این پژوهش، برخی صفات محرک رشد گیاه مثل انحلال فسفات‌های کم‌محلول معدنی، توان تولید آنزیم acc- دآمیناز و هورمون اکسین، در 60 باکتری ریزوبیومی (متعلق به گونه‌های ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار فازیولی، ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار ویسیه و سینوریزوبیوم ملیلوتی) انتخاب شده از بانک ژن گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران، مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نتایج به‌دست آمده، تمامی جدایه‌ها توان تولید اکسین را با میانگین 76/2 میلی‌گرم بر لیتر داشتند و مقدار تولید آن از 86/10-45/0 میلی‌گرم بر لیتر متغیر بود. همچنین تعداد 25 جدایه (6/41 درصد) توان تولید acc- دآمیناز را نشان دادند. نتایج ارزیابی توان حل فسفات‌های کم‌محلول معدنی در محیط جامد اسپربر (روش نیمه‌کمی) نشان داد که 73 درصد جدایه‌ها توانایی انحلال فسفات را دارند و متوسط قطر هاله به قطر کلونی در روز 12 انکوباسیون بین مقادیر 05/1-07/2 و مقدار فسفر انحلال‌یافته توسط جدایه‌ها در محیط مایع اسپربر پس از 120 ساعت انکوباسیون بین مقادیر 6/158-2/3 میلی‌گرم بر لیتر متغیر بود. به‌علاوه، همبستگی منفی معنی‌داری (**906/0- =r) بین فسفر حل‌شده و ph محیط رشد وجود داشت. در این پژوهش جدایه‌های متعلق به گونه سینوریزوبیوم ملیلوتی در تمامی صفات نسبت به سایر جدایه‌ها توانمند ارزیابی شدند. بنابراین، انتخاب و تهیه زادمایه جدایه‌های توانمند متعلق به این گونه و بررسی اثرات آن‌ها برای ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی مختلف، می‌تواند به‌عنوان یک روش زیستی ساده و سازگار با محیط زیست مدنظر قرار گیرد.