تاثیر مقادیر و دفعات مصرف کمپوست زباله شهری بر غلظت سرب، نیکل و کادمیوم در خاک و گیاه ذرت

در این مطالعه تاثیر مقادیر و دفعات مصرف کمپوست زباله شهری بر غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل و کادمیوم در خاک و گیاه ذرت علوفه‌ای (zea mays l.) رقم سینگل گراس (704) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه شاهد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 2 عامل مقادیر کمپوست زباله شهری (صفر، 15، 30 و 60 تن بر هکتار) و دفعات مصرف (مصرف یک یا دو ساله کمپوست) در 3 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کمپوست کاربردی باعث افزایش معنی‌دار سرب و نیکل کل خاک و قابل عصاره‌گیری با dtpa گردید (01/0p?) به‌طوری‌که غلظت سرب کل و قابل دسترس در تیمار 60 تن بر هکتار در مقایسه با شاهد به‌ترتیب 38/1 و 89/1 برابر افزایش یافت. این مقادیر برای نیکل به‌ترتیب 27/1 و 21/4 برابر به‌دست آمد. در تمام تیمارها مقدار کادمیوم کم‌تر از حد تشخیص دستگاه جذب اتمی بود. تعداد دفعات مصرف نیز بر غلظت سرب و نیکل در خاک اثر معنی‌دار داشت (01/0p?) به‌طوری‌که تیمارهایی که 2 سال متوالی کمپوست دریافت کرده بودند بیش از تیمارهایی که تنها یک مرتبه کمپوست به آن‌ها افزوده شده بود سرب و نیکل تجمع کردند، این افزایش در مورد غلظت نیکل و سرب کل به‌ترتیب 4/4 و 2/7 درصد بود. نتایج مربوط به تجمع فلزات سنگین در گیاه ذرت نشان داد که ریشه بیش از بخش هوایی فلزات سنگین را جذب کرده است و این تجمع درمورد نیکل بیش از سرب بود (01/0p?) به‌طوری‌که غلظت سرب و نیکل ریشه در تیمار 60 تن بر هکتار در سال دوم در مقایسه با شاهد به‌ترتیب 9/1 و 9/2 برابر افزایش یافت. فاکتور انتقال برای سرب 302/0 و نیکل 284/0 به‌دست آمد. تغییرات این فاکتور برای سرب تدریجی ولی برای نیکل کاملاً مشهود بود.