تاثیر ترکیب کودهای شیمیایی و زیستی بر میزان کادمیوم و پارامترهای رشدی گیاه دارویی شنبلیله در یک خاک‌ آلوده به کادمیوم

گیاهان مهم‌ترین منبع ورود کادمیوم به زنجیره غذایی انسان هستند و این عنصر در رژیم غذایی ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت انسان باشد. از این‌رو، تاثیر مایه تلقیح باکتری ازتوباکتر (azotobacter chroococcum)، قارچ همزیست میکوریزا (glomus intraradices) و سولفات روی بر غلظت کادمیوم و پارامترهای رشدی گیاه دارویی شنبلیله (trigonella foenum gracum l.) در یک خاک آلوده به کادمیوم مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. 8 تیمار کودی شامل شاهد (مصرف نکردن کود)؛ اوره؛ اوره + سولفات روی؛ اوره + ازتوباکتر؛ اوره + میکوریزا؛ اوره + سولفات روی + ازتوباکتر؛ اوره + سولفات روی + میکوریزا؛ اوره + سولفات روی + میکوریزا+ ازتوباکتر بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین مقدار ارتفاع بوته، وزن تر برگ، وزن تر ساقه و وزن تر اندام هوایی با کاربرد ازتوباکتر + اوره حاصل شد ولی با تیمار میکوریزا + سولفات روی + اوره تفاوت معنی‌داری نداشت. کم‌ترین غلظت کادمیوم (09/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نیز در تیمارهای ازتوباکتر + اوره و سولفات روی + میکوریزا + اوره حاصل شد (0?/0p?). کاربرد هم‌زمان دو منبع بیولوژیک به همراه سولفات روی در مقایسه با تیمارهای فقط دارای کودهای شیمیایی از رشد رویشی مناسب و غلظت کادمیوم به‌نسبت پایینی برخوردار بود. به‌طورکلی کاربرد ازتوباکتر در تولید شنبلیله علاوه بر افزایش عملکرد می‌تواند در جلوگیری از انتقال کادمیوم به رژیم غذایی انسان نیز موثر باشد.