تاثیر مواد ابرجاذب بر تغییرات زمانی مکش، توزیع منافذ و رطوبت قابل استفاده خاک

امروزه استفاده از پلیمرهای ابرجاذب، یکی از راهکارهای مبارزه با کمبود منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مواد ابرجاذب رطوبت بر تغییرات زمانی مکش و توزیع تخلخل و میزان آب قابل استفاده انجام شد. آزمایش ها به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل پلیمرهای استاکوزرب و تراوات، هر یک در پنج سطح (صفر، 2، ‌4، 6 و 8 گرم در کیلوگرم خاک) و دو خاک با بافت شنی لوم و لوم شنی بود که همگی در سه تکرار اعمال شد. میزان رطوبت در مکش های مختلف و همچنین تغییرات زمانی رطوبت پس از اشباع نمونه ها تا دو هفته اندازه گیری شد. با افزایش سطح مصرف پلیمر، تعداد روز لازم برای رسیدن به هر مکش افزایش معنی داری پیدا کرد. تاثیر افزایش سطح پلیمر در افزایش زمان نگهداشت رطوبت در مکش‌های بیشتر مشهودتر بود. مصرف هر دو پلیمر به ویژه تراوات، باعث افزایش معنی دار نگهداشت رطوبت، به خصوص در خاک شنی لوم شد. کاربرد دو پلیمر تراوات و استاکوزرب در خاک شنی لومی، افزایش بیشتر تخلخل مویین و در خاک لوم شنی، افزایش بیشتر منافذ تهویه ای را به‌دنبال داشت. در خاک لوم شنی مصرف بیشترین سطح تراوات و استاکوزرب باعث افزایش به‌ترتیب 9/1 و 6/1 برابری رطوبت قابل استفاده نسبت به شاهد شد. این افزایش در خاک شنی لوم به ترتیب 3/3 و 7/3 برابر تعیین گردید. در مجموع، تاثیر استاکوزرب در خاک شنی لوم و تراوات در خاک لوم شنی در افزایش رطوبت قابل استفاده بیشتر بود. واژه‌های کلیدی: استاکوزرب، تراوات، تخلخل مویین و تهویه ای، تغیییرات زمانی مکش، رطوبت قابل استفاده