اثرات هیدروژل استاکوزرب و دور آبیاری بر برخی خصوصیات خاک و رشد نهال تاغ

از جمله اقداماتی که در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌توان به‌وسیله آن به حفظ و ذخیره رطوبت در خاک کمک کرد، بهره‌گیری از اصلاح‌کننده‌های خاک می‌باشد. یکی از راه‌کار‌های افزایش بازده آبیاری در این مناطق استفاده از هیدروژل‌ها است. پلیمرهای سوپرجاذب گروهی از اصلاح‌کننده‌ها می‌باشند که می‌توانند آب به‌دست آمده از آبیاری یا بارندگی را جذب کرده و از فرونشت عمقی آن جلوگیری کنند. به‌منظور ارزیابی تاثیر هیدروژل استاکوزورب (stockosorb) و دور آبیاری بر رشد و نمو نهال تاغ، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در حسین‌آباد غیناب (بیرجند، ایران) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر مختلف هیدروژل استاکوزرب (0، 1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 درصد وزنی) و دور آبیاری (روزانه، هر 3 روز یک‌بار و هر 5 روز یک‌بار) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد هیدروژل تاثیر مثبت و معنی‌داری بر شاخص‌های رشدی نهال‌ها شامل ارتفاع نهال، وزن تر وخشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه داشت. در تمام شاخص‌ها بیش‌ترین مقدار مربوط به تیمار 4/0 درصد پلیمر بود ولی بیش‌تر شاخص‌های رشدی نهال در این تیمار با تیمار 3/0 درصد تفاوت معنی‌داری نداشتند. همچنین بیش‌ترین مقادیر شاخص‌های رشدی نهال تاغ با آبیاری 3 روز یک‌بار به‌دست آمد. علاوه‌بر این استفاده از هیدروژل استاکوزورب باعث بهبود برخی از خصوصیات خاک گردید، به‌طوری‌که در نتیجه استفاده از آن، به‌طور معنی‌داری رطوبت قابل استفاده گیاه افزایش، ولی هدایت الکتریکی و جرم مخصوص ظاهری کاهش یافت (05/0p < ). با توجه به نتایج این پژوهش، افزودن هیدروژل به خاک باعث موفقیت در استقرار نهال‌های تاغ و تقویت رشد آن‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌شود. از این‌رو برای کاهش مشکل کمبود آب در شرایط مشابه این پژوهش استفاده از 4/0 درصد وزنی هیدروژل همراه با دور آبیاری 3 روز یک‌بار می‌تواند به‌عنوان یک روش موفقیت‌آمیز برای حفظ رطوبت و افزایش رشد و نمو گیاه تاغ توصیه شود. با این وجود مقادیر بیش‌تر ماده سوپرجاذب و دورهای آبیاری متفاوت باید در شرایط صحرایی نیز بررسی شود.