بررسی تغییرات مقادیر سرب قابل استخراج با عصاره‌گیرهای مختلف در ریزوسفر و توده خاک ذرت و کلزا و مقادیر سرب در این دو گیاه

خصوصیات بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی محیط ریزوسفر از جمله اشکال شیمیایی عناصر در آن با توده خاک متفاوت است. این آزمایش به‌منظور مقایسه تفاوت اشکال شیمیایی عنصر سرب و فراهمی آن‌ها در ریزوسفر و توده خاک در حضور دو گیاه ذرت و کلزا در دو زمان 3 و 6 هفته پس از کشت با استفاده از جعبه‌های کشت جداسازی شده به 3 بخش 1s (منطقه موسوم به ریزوسفر)، 2s (منطقه متاثر از ریزوسفر) و 3s (توده خاک) در شرایط گل‌خانه‌ای انجام شد. برای بررسی تغییرات اجزای فلزات و زیست‌فراهمی آن‌ها از روش‌های مختلف عصاره‌گیری (آب مقطر، 2(3no) ca، dtpa و 3hno) و از روش‌های تعریف شده استفاده شد. نتایج نشان دادند که اشکال محلول در آب سرب، 3 هفته پس از کشت در خاک تحت کشت ذرت و کلزا بیش‌تر از شاهد بود. اثرات ریزوسفری تاثیر معنی‌داری بر مقادیر سرب قابل استخراج با نیترات کلسیم در خاک نداشتند. مقادیر سرب قابل استخراج با dtpa در ریزوسفر ذرت و کلزا 3 هفته پس از کشت بیش‌تر از توده خاک بود. و در خاک تحت کشت کلزا بر خلاف ذرت در هر دو زمان مقادیر سرب قابل‌جذب در ریزوسفر بیش‌تر از منطقه میانی بود. سرب قابل استخراج با اسید نیتریک در ریزوسفر ذرت، 6 هفته پس از کشت بیش‌تر از 2 منطقه دیگر و در همین زمان در خاک تحت کشت کلزا کم‌تر از توده خاک بود. میزان جذب سرب در گیاه ذرت به‌طور معنی‌داری در ریشه بیش‌تر از اندام هوایی است. تغییر در اشکال سرب در ریزوسفر می‌تواند به‌دلیل تفاوت در خصوصیات خاک و گونه‌های گیاهی باشد. تحرک سرب در ریزوسفر نشان‌دهنده افزایش بخش تبادلی فلز به‌دلیل تفاوت در تحریک حلالیت این عنصر در ریزوسفر در مقایسه با توده خاک بوده است.