بررسی رابطه بین استفاده از اراضی با بار رسوبی به‌منظور ارزیابی دقت مدل Eurosem در بخشی از زیرحوضه آب‌خیز کارون شمالی

برای تعیین رواناب و فرسایش برای انجام کارهای حفاظتی، به یک مدل دینامیکی نیاز می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی مدل eurosem برای اندازه‌گیری میزان رواناب، فرسایش و رسوب در بخشی از زیر حوضه آب‌خیز کارون شمالی در شرایط متفاوت پوشش گیاهی می‌باشد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، یک مدل تک‌رخ‌داد فراگیر بوده و براساس فرآیند فرسایش و رسوب شبیه‌سازی شده است. برای ارزیابی توانایی مدل جمع‌آوری داده‌های واقعی دبی رواناب و رسوب از سرریز مستطیلی شکل آهنی که در انتهای خروجی زیرحوضه مورد مطالعه نصب گردیده بود، استفاده شد. برای شبیه‌سازی مدل پارامترسنجی، واسنجی و اعتبارسنجی انجام شد و با استفاده از شاخص‌های ضریب تبیین و کارایی مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج واسنجی (رخ‌دادهای 5 و 25 آذر) نشان داد که بهترین واسنجی هیدروگراف‌ها با کاهش حرکت مویینگی خالص موثر و افزایش رطوبت قبل از بارندگی و بهترین واسنجی نمودار رسوب‌ها با افزایش چسبندگی ذرات خاک، ضریب زبری مانینگ شیار و بین‌شیار و کاهش فرسایش‌پذیری خاک صورت گرفت. نتایج اعتبارسنجی (رخ‌دادهای 16 اسفند، 8 فروردین و 1 اردیبهشت) مدل نشان داد که مدل eurosem، میزان کل رواناب و شدت اوج رواناب را به‌خوبی شبیه‌سازی می‌کند. شاخص‌های ارزیابی نشان می‌دهند که برآورد رواناب و رسوب مدل به‌نسبت خوب می‌باشد که شاخص‌های مختلف نتایج متفاوتی ارایه می‌نمایند. هیدروگراف‌ها و نمودار رسوب‌های شبیه‌سازی مدل نسبت به آن‌چه مشاهده شده، از شدت بارندگی بیش‌تر پیروی می‌کنند. مقدار کل رواناب بین 37/6-22/1 میلی‌متر در 1 هکتار و مقدار کل رسوب خروجی بین 18-32/2 تن در هکتار در رخدادهای مورد مطالعه مشاهده گردید. نتایج شبیه‌سازی مدل نشان داد که در هر سناریو با افزایش پوشش گیاهی در هر واحد از 5 آذر به 8 فروردین فرسایش خاک کاهش یافت. فرسایش شیاری در طول دوره زمانی رشد از 54/0-16/0 تن در هکتار افزایش و برعکس فرسایش بین‌شیاری از 28/4-45/3 کاهش یافت.