ارزیابی تحمل به شوری برخی گونه‌های قارچ محرک رشد گیاه و معرفی بهترین فرمولاسیون قارچ‌ های متحمل به شوری

سابقه و هدف: قارچ‌ های افزایش دهنده رشد گیاهان اغلب برای گیاهان مفید هستند و به روش‌های مختلف باعث سازگاری گیاهان میزبان به عوامل تنش‌زای زنده و غیر زنده از جمله تنش شوری می‌شوند. در این راستا شناسایی و کاربرد قارچ‌های محرک رشد و متحمل به تنش شوری یکی از روش‌های مقابله و سازگاری با شرایط تنش شوری می‌باشد. از طرف دیگر حامل‌های مختلف توانایی متفاوتی در نگهداری جمعیت این قارچ‌ها در حد استاندارد و حفظ کارایی آن‌ها در خود دارند. همچنین شرایط نگهداری بخصوص دما می‌تواند تاثیر زیادی در جمعیت و پایداری آن‌ها داشته باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف تهیه فرمولاسیون‌های مناسب قارچ‌های متحمل به شوری به منظور حفظ و پایداری جمعیت ‌آنها در بلندمدت صورت گرفت. مواد و روش‌ها: با هدف ارزیابی گونه‌های قارچ متحمل به شوری، در پژوهش حاضر، گونه‌های قارچ chaetomium globosum،chaetomium interruptum ، clonostachys rosea، coniothyrium sp.، epicoccum nigrum، serendipita indica، trichoderma asperellum، trichoderma atroviride، trichoderma harzianum، trichoderma longibrachiatum و trichoderma reesei با خصوصیات محرک رشدی از کلکسیون بخش بیولوژی و بیوتکنولوژی موسسه تحقیقات خاک و آب تهیه و پتانسیل رشد آن‌ها در سطوح مختلف شوری شامل: 0.045، 0.31، 0.63، 1.04، 1.36، 2.14، 3.04، 3.95 و 4.71 درصد کلرید سدیم طی یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی پایداری جمعیت قارچ‌های منتخب، فرمولاسیون‌های مختلف تهیه و طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار که فاکتور اول شامل دو گونه‌ قارچ متحمل و فاکتور دوم شامل حامل‌ها (ضایعات فلفل، ورمیکولیت، خاک سنگ، پوکه، پرلیت، خاک اره و کمپوست)، ارزیابی گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که گونه‌های t. harzianum، t. atroviride، t. longibrachiatum وt. reesei کمتر تحت تاثیر شوری 0.045 تا 4.71 درصد کلرید سدیم قرار گرفته و در سطوح مختلف شوری کل سطح پتری‌دیش هشت سانتی‌متری را پر کردند. به غیر از جنس تریکودرما، گونه e. nigrum نیز به‌خوبی در سطوح مختلف شوری رشد کرد هر چند که با افزایش شوری، کاهش رشد نشان داد. گونه t. harzianum، تنها گونه‌ای بود که در طول هفت روز توانست در محیط کشت حاوی 2.14 درصد کلرید سدیم کل سطح پتری‌دیش هشت سانتی‌متری را بپوشاند. نتایج فرمولاسیون نشان داد که اثر حامل در هر دو گونه قارچ t. harzianum و e. nigrum معنی‌دار بود و بهترین حامل در نگهداری جمعیت گونه t. harzianum، پس از گذشت شش ماه، در دمای سردخانه حامل‌های ورمیکولیت (cfu/g 109 × 4)، کمپوست (cfu/g 109 × 3.66) و خاک اره (cfu/g 109×3) و در گونه‌ e. nigrum ، حامل کمپوست (cfu/g 108 × 1) و ورمیکولیت (cfu/g 107 × 8) بود. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج نشان داد که دو گونه t. harzianum و e. nigrum قادر به رشد در محیط کشت‌های حاوی 4.71 درصد کلرید سدیم بودند و بهترین حامل‌ها برای فرمولاسیون این دو قارچ کمپوست و ورمیکولیت بود.

evaluation of salinity tolerance of some plant growth-promoting fungi and introduction of the best formulation for salinity-tolerant fungi

background and objectives: plant growth promoting fungi are often useful for plants and make host plants adapt to living and non-living stressors, including salt stress, in different ways. in this regard, the identification and application of growth-promoting fungi that tolerate salt stress is one of the ways to deal with and adapt to salt stress conditions. on the other hand, different carriers have different ability to maintain the population of these fungi at the standard level and maintain their efficiency. also, storage conditions, especially temperature, can have a great effect on their population and stability. therefore, the present research was conducted with the aim of preparing suitable formulations of salt-tolerant fungi in order to preserve and stabilize their population in the long term.materials and methods: in the present study, chaetomium globosum, chaetomium interruptum, clonostachys rosea, coniothyrium sp., epicoccum nigrum, serendipita indica, trichoderma asperellum, trichoderma atroviride, trichoderma harzianum, trichoderma longibrachiatum and trichoderma reesei with plant growth-promoting properties were obtained from the collection of the department of soil biology and biotechnology of the soil and water research institute in order to identify the fungal species tolerant to salinity. their growth potential at different salinity levels including 0.045, 0.31, 0.63, 1.04, 1.36, 2.14, 3.04, 3.95 and 4.71 percent of sodium chloridewas evaluated in a completely randomized design with three replications. also, two salt-tolerant fungal species and different carriers (pepper waste, vermiculite, stone powder, pumice, perlite, sawdust, and compost) were used to evaluate the stability of the fungal population in different formulations. the experiment was laid out in a factorial completely randomized design with three replications.results: the results showed that t. harzianum, t. atroviride, t. longibrachiatum, and t. reesei were less affected by the salinity of 0.045 to 4.71% sodium chloride and were able to fill the entire surface of the petri dish (8cm) at different salinity levels. e. nigrum was also able to grow at different salinity levels, although its growth decreased with increasing salinity. t. harzianum was the only species that was able to cover the entire petri-dish surface in seven days at the culture medium containing 2.14% sodium chloride. the formulation results showed that the carrier effect was significant in both t. harzianum and e. nigrum species. compost, sawdust, and vermiculite were the best carriers in terms of maintaining the trichoderma population. the best carriers in maintaining t. harzianum population after six months at cold room temperature was vermiculite (4 × 109 cfu/g), compost (3.66 × 109 cfu/g) and sawdust (3 × 109 cfu/g) and in e. nigrum species was compost (1 × 108 cfu/g) and vermiculite (8 × 107 cfu/g).conclusions: in general, the results showed that t. harzianum and e. nigrum species were able to grow in culture media containing 4.71% sodium chloride and the best carriers for the formulation of these two fungi were compost and vermiculite.