اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر غلظت‌های عناصر پرمصرف در برنج در یک خاک قلیایی

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر غلظت‌های n، p، k، ca، ma و na در بخش هوایی و ریشه برنج (oryza sativa l.) رقم علی‌کاظمی در یک خاک قلیایی غیرآهکی با بافت شن لومی بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شرایط آب خاک در 3 سطح (غرقاب دایم، غرقاب متناوب و اشباع متناوب) و منبع و مقدار کودهای آلی و شیمیایی در 10 سطح (شاهد، 100 درصد کودهای شیمیایی، 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی، 40 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی، 20 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی و 40 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی) و با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط آب خاک و کودها بر غلظت‌های عناصر پرمصرف در بخش هوایی و ریشه برنج معنی‌دار بود. مصرف 20 و 40 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی به‌دلیل افزایش شوری محلول خاک مانع رشد برنج گردید. بنابراین، این تیمارها حذف شدند. مصرف 20 و 40 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک باعث افزایش معنی‌دار غلظت عناصر پرمصرف به‌جز غلظت n و na بخش هوایی و غلظت k ریشه نسبت به شاهد و 100 درصد کودهای شیمیایی شد. افزودن 50 درصد کودهای شیمیایی به همراه 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک غلظت‌های p و ca بخش هوایی و ریشه را نسبت به مصرف فقط 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک افزایش داد. غلظت‌های p، k، ca، mg و na بخش هوایی و ریشه (به‌جز غلظت k ریشه) در غرقاب متناوب بیش‌تر از غرقاب دایم و اشباع متناوب بود. غلظت p، k و mg بخش هوایی برنج بیش‌تر از ریشه بود در حالی‌که غلظت na و ca ریشه برنج بیش‌تر از بخش هوایی بود.