تغییرات مکانی برخی خصوصیات خاک مرتبط با حاصل‌خیزی در مزارع شالیزاری استان گیلان

اراضی شالیزاری از نظر کیفیت حاصل‌خیزی دارای وضعیت متفاوتی هستند. کیفیت حاصل‌خیزی و شناخت توان خاک‌های شالیزاری از نظر تامین عناصر غذایی ضروری و مهم است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی خواص خاک و تهیه نقشه پراکنش مکانی خصوصیات حاصل‌خیزی خاک‌های شالیزاری در 306 هکتار از اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور انجام شد. خواص فیزیکی و شیمیایی اندازه‌گیری شده خاک عبارت از: رس، سیلت، شن، ph، ظرفیت ‌تبادل کاتیونی، هدایت الکتریکی، کربن ‌آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم قابل دسترس بودند. تغییرات مکانی خواص مطالعه شده با استفاده از روش‌های موجود در علم زمین آمار ارزیابی شدند. نتایج نشان داد خاک‌های مورد مطالعه از نظر ویژگی‌های مرتبط با حاصل‌خیزی ذاتی خاک بر خلاف تفاوت در توزیع مکانی در حد کفایت هستند. پتاسیم قابل ‌جذب، ساختار مکانی قوی‌تری نسبت به سایر متغیرها دارد که نشان‌دهنده اثر‌پذیری رفتار این متغیر از عامل‌‌های ذاتی تشکیل‌دهنده خاک (مانند مواد مادری) است. فسفر قابل جذب بر پایه ضریب تغییرات دارای بیش‌ترین غیر‌یکنواختی و از ساختار مکانی متوسط برخوردار بود که نشان‌دهنده اثر هم‌زمان عامل‌های ذاتی و مدیریتی بر رفتار این متغیر است. بازنمایی توزیع مکانی عناصر غذایی مطالعه شده نشان‌دهنده غیریکنواختی در توزیع مکانی این عناصر بوده و لازم است در راستای مدیریت تغذیه خاص مکان، از مصرف یکنواخت کودها خودداری نمود.