روند تولید 2CO، پتانسیل معدنی شدن کربن خاک و ماده خشک سورگوم تحت منابع مختلف نیتروژن

اندازه‌گیری تنفس خاک یکی از حساس‌ترین شاخص‌های موثر بر کیفیت و کارآیی خاک است. بنابراین با هدف بررسی اثر نظام‌های جداگانه و تلفیقی کود اوره، کود گاوی و کود مرغی بر خروج 2‍co خاک و برآورد پتانسیل معدنی ‌شدن کربن و نیز تولید ماده خشک سورگوم، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1389 اجرا گردید. تیمارها شامل نبود کوددهی (شاهد)، کاربرد جداگانه کود اوره، گاوی و مرغی (به‌ترتیب به‌عنوان منبع شیمیایی و منابع آلی نیتروژن) و سه ترکیب تلفیقی 50:50 (اوره + گاوی، اوره + مرغی، گاوی + مرغی) بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین میزان تنفس تجمعی خاک (39/141 گرم در مترمربع) و سرعت تنفس (8/3 گرم در مترمربع در روز) با کاربرد کود مرغی به‌دست آمد و کم‌ترین مقدار تنفس خاک مربوط به تیمار شاهد بود. در تیمار کود مرغی جداگانه بیش‌ترین میزان ماده خشک سورگوم (16/11 تن در هکتار) مشاهده گردید ولی ماده خشک تولیدی در این تیمار با تیمارهای دارای اوره اختلاف معنی‌داری نداشت. پتانسیل معدنی‌ شدن کربن تحت‌تاثیر کوددهی قرار نگرفت. به‌طورکلی کود مرغی با داشتن عناصر غذایی بیش‌تر در مقایسه با سایر منابع کودی علاوه‌بر اثرهای مفید بر تنفس خاک، سبب بالا بردن میزان ماده خشک سورگوم می‌گردد. هم‌چنین، با جایگزینی کود شیمیایی در کشت سوگوم می‌تواند خطر آلودگی محیط زیست را کاهش دهد.