اارزیابی وضعیت تغذیه‌‌ای هندوانه با استفاده از روش تلفیقی تشخیص و توصیه (dris) در آذربایجان غربی

سابقه و هدف: تغذیه گیاه یکی از عوامل مهم در افزایش بهبود کمی و کیفی محصولات با افزایش کارایی مدیریت کودی مزارع میباشد. روش تلفیقی تشخیص و توصیه (dris) می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های موثر در تفسیر نتایج تجزیه گیاه و نیاز‌های غذایی در محصولات زراعی و باغی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به اهمیت کشت هندوانه در پلدشت آذربایجان غربی و نبود اطلاعات تغذیه ای در مورد این محصول، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای هندوانه، تعیین نرمها و حدود بهینه عناصر صورت گرفت.مواد و روش‌ها: اعداد مرجع دریس از بانک اطلاعاتی شامل غلظت‌های عناصر غذایی و مقدار عملکرد تهیه و نمونه‌های برگ در 147 مزرعه هندوانه کاری در شمال استان آذربایجان غربی جمع آوری و غلظت‌های عناصر غذاییb, cu, zn, mn, fe, mg, ca, k, p, n تعیین شد. براساس روش دریس مزارع به دو جامعه عملکرد کم و زیاد (40 تن عملکرد به ازای هر هکتار) تفکیک شدند و بر این اساس 23% از مزارع در گروه با عملکرد بالا و 77% در گروه با عملکرد پایین قرار گرفتند. نرم های dris برای نسبت های عناصرغذایی مختلف تعیین و همچنین شاخص های dris برای ارزیابی تعادل و نیاز عناصرغذایی محاسبه شد. یافته‌ها: دامنه کفایت بدست آمده از dris در برگ‌های هندوانه برای عناصر ماکرو mg, ca, k, p, n به‌ترتیب: 4/35/2 ، 34/016/0 ،25/28/1 ، 3/24/1 ، 65/03/ 0درصد و برای عناصرمیکرو b, cu, zn, mn, fe به ترتیب: 16459 ، 12144، 5733 ، 5/203/9 ، 43 – 11 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بودند. غلظت‌های بهینه عناصر غذایی mg, ca, k, p, n به ترتیب:8/2، 2/0، 8/1، 55/1، 33/0 درصد و fe, mn, zn, cu, b 83، 71، 34، 11، 17 میلی گرم بر کیلوگرم تعیین شدند.نتیجه گیری: از 45 نسبت عنصر غذایی که به عنوان نرم‌های دریس انتخاب شدند، 41 نرم با نسبت واریانس بیشتر از 2 بود که حاکی از اهمیت عناصر تشکیل دهنده این نسبت‌ها در عملکرد می‌باشد. در بین عناصر پرمصرف منفی ترین شاخص عنصر نیتروژن بدست امد که در 36 درصد از مزارع مورد مطالعه (42 مزرعه) کمبود نیتروژن رتبه اول یا دوم را به خود اختصاص داده بود، در بین عناصر کم مصرف، روی(zn) شدید‌ترین کمبود را در بین عناصر مورد بررسی بدست آورد، به طوریکه در 73 درصد مزارع شاخص آن منفی بدست امد و بطور کلی کمبود‌های پتاسیم در 22%، منیزیم 20% ، کلسیم 12% ،فسفر 7% ، روی 31% ، آهن 21% ، مس 16% ، منگنز 11% و بور در 9% مزارع وجود داشت و ترتیب اولویت بندی عناصر پرمصرف برای منطقه مورد مطالعه بصورت n>k>mg>ca>p و عناصر کم ‌مصرف zn>fe>cu>mn>b تعیین شد. شاخص تعادل غذایی (nbi) محاسبه شده برای مزارع، نشان دهنده نداشتن تعادل نسبی بین عناصر غذایی جذب شده بوسیله هندوانه می‌باشد و بیانگر نداشتن مدیریت صحیح و کوددهی نامتعادل در این مزارع می‌باشد.

Evaluation of nutritional balance of watermelon by using diagnosis and recommendation integrated system (DRIS) in Poldasht region, WestAzerbaijan province

AbstractBackground and Objectives: Nutritional diagnosis is an important tool for increasing quality and quantity of yield through efficient fertilization management. Diagnosis and recommendation integrated system (DRIS) can be used as an efficient method to interpret the results of plant analysis and the nutritional needs of agricultural and horticultural crops. Despite the importance of watermelon production in WestAzerbaijan (700 ha), there is no research paper about nutrition of watermelon, so this research carried out to evaluate nutritional status of this crop, to determine of DRIS norms and nutrient priority order for watermelon in this region. Material and Methods: DRIS norms were established from a data bank of nutrient concentration of leaves (N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn, Cu and B) and fruit yield of 147 samples collected from watermelon fields in Poldasht, WestAzerbaijan. The fields were divided into highyield (≥ 40.5 ton ha1; 23% of fields) and lowyield (< 40.5 ton ha1; 77% of fields) subgroups, and nutrient norms were calculated using standard DRIS procedures. Results: Nutrient sufficiency ranges of watermelon obtained from DRIS method were: 2.5 3.4, 0.16 0.34, 1.8 2.25, 1.4 2.3, 0.3 0.65% for N, P, K, Ca, Mg, respectively and 59 164, 44 121, 33 57, 9.3 20.5, 11 43 mg/kg of dry matter for Fe, Mn, Zn, Cu, B, respectively. The optimum concentrations of N, P, K, Ca, Mg were 2.1, 0.2, 1.8, 1.55, 0.33% and for Fe, Mn, Zn, Cu, B were 83, 71, 34, 11, 17 mg/kg, respectively.Conclusion: From 45 selected nutrient ratios as DRIS norms, 41 norms had variance ratio more than 2 indicating the importance of the constitutive nutrients of these ratio in yield. Nitrogen had the most negative DRIS index among all macro elements that thirty five percent of studied fields (42 fields) are nitrogen deficient and nitrogen was in the first or second deficiency order in the fields. There were potassium, magnesium, calcium, phosphorous, zinc, iron, copper, manganese, and boron deficiencies in the 22%, 20%, 12%, 7%, 31%, 21%, 16%, 11%, and 9% of watermelon fields, respectively. Among micro nutrients, zinc had the most negative DRIS index and the most deficiency in 73% of fields. Based on this study priority of nutrients were as N > K > Mg > Ca > P for macro nutrients and Zn > Fe > Cu > Mn > B for micro nutrients. Plants have high nutritional balance index (NBI) indicating relatively imbalance of absorbed nutrients by watermelon and imbalance fertilizer application in the studied fields