تاثیر روش کاربرد و سطوح مختلف اسیدهومیک بر رشد رویشی و اجزای عملکرد گیاه کلزا (brassica napus l.)

سابقه و هدف: استفاده از مواد آلی ازجمله اسیدهومیک، باعث عدم آلودگی محیط‌زیست و همچنین افزایش پایداری سیستم‌های زراعی از طریق کاهش مصرف کودهای شیمیایی می‌شود. اسیدهومیک دارای فعالیت شبه‌هورمونی است که نه‌تنها رشد گیاه و جذب عناصر غذایی را افزایش می‌دهد بلکه مقاومت گیاه به تنش‌ها را نیز بهبود می‌بخشد. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی تاثیر روش کاربرد و سطوح مختلف اسیدهومیک بر رشد رویشی و اجزای عملکرد گیاه کلزا (رقم هایولا 308) آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار در 4 تکرار به اجرا درآمد که تیمارها شامل مصرف خاکی اسیدهومیک در سه سطح (1، 2 و 4 گرم بر کیلوگرم خاک)، محلول‌پاشی اسیدهومیک در سه سطح (1/0، 2/0 و 4/0 درصد) و همراه با آب آبیاری در سه سطح (1000، 2000 و 4000 میلی‌گرم در لیتر) و تیمار شاهد (بدون اسیدهومیک) بود. کاربرد خاکی به‌صورت پودر اسیدهومیک و در زمان کشت بر اساس وزن خاک گلدان‌ها و برای محلول‌پاشی و مصرف همراه با آب آبیاری، هرکدام از سطوح محلول‌پاشی و مصرف همراه با آب آبیاری به سه قسمت مساوی تقسیم و در سه مرحله (استقرار گیاه، به ساقه رفتن، شروع گلدهی) مورد استفاده قرار گرفتند. محلول‌پاشی در انتهای روز و به‌منظور موثرتر بودن آن از چند قطره مویان جهت خیس‌خوردگی بیشتر برگ‌ها استفاده شد. صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل وزن‌تر و خشک ساقه و برگ، ارتفاع بوته، تعداد برگ و گل، زمان تا اولین گلدهی، طول غلاف، تعداد خورجین و تعداد دانه در خورجین ، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس پارامترهای رشد رویشی، وزن‌تر برگ و ساقه و وزن خشک برگ و ساقه و اجزای عملکرد نشان داد تمام صفات به‌جز تعداد برگ در بوته در سطح یک درصد معنی‌دار شدند. بیشترین ارتفاع بوته، وزن‌تر برگ و ساقه و وزن خشک برگ و ساقه مربوط به تیمار 2000 میلی‌گرم در لیتر مصرف همراه با آب آبیاری اسیدهومیک و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار شاهد بود. بیشترین تعداد گل مربوط به تیمار 4000 میلی‌گرم در لیتر مصرف همراه با آب آبیاری و کمترین مدت ‌زمان تا اولین گلدهی نیز مربوط به تیمار 4000 میلی‌گرم در لیتر مصرف همراه با آب آبیاری اسیدهومیک بود. همچنین بیشترین وزن‌تر برگ و ساقه و وزن خشک برگ و ساقه و اجزای عملکرد مربوط به تیمار2000 میلی‌گرم در لیتر مصرف همراه با آب آبیاری بود. تیمار 2000 میلی‌گرم در لیتر اسیدهومیک همراه با آب آبیاری، به دلیل بالا بودن وزن خشک برگ و ساقه، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه بیشترین عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت را به خود اختصاص داد.نتیجه‌گیری: استفاده از اسیدهومیک می‌تواند نقش مثبتی در افزایش پارامترهای رشد رویشی کلزا ایفا کند و می‌توان آن را به‌عنوان ماده‌ای با منشاء طبیعی در جهت افزایش تولید محصولات زراعی مورداستفاده قرار داد. نتایج حاصل از یافته‌ها نشان داد که هر سه روش استفاده از اسیدهومیک موجب افزایش پارامترهای رشد رویشی و اجزای عملکرد کلزا نسبت به شاهد شدند اما درمجموع تیمار 2000 میلی‌گرم در لیتر مصرف همراه با آب آبیاری اسیدهومیک از دو روش مصرف خاکی و محلول‌پاشی اسیدهومیک موثرتر بود.