الاهیات اخلاقی و امکان آن درحوزۀ اندیشۀ اسلامی

الاهیات اخلاقی، اصطلاحی در حوزۀ مسیحیت کاتولیک است. در دایره‌المعارف کاتولیک، حوزه الاهیات جامع به دو بخش الاهیات جزمی ‌و الاهیات اخلاقی تقسیم می‌شود. الاهیات جزمی، ‌به مباحث نظری و الاهیات اخلاقی، به مباحث عملی می‌پردازد. وظیفه این الاهیات، طراحی هنجارهای اخلاقی و دینی برای حوزۀ عمل انسانی است. امروزه، الاهیات اخلاقی از زیرمجموعه‌های الاهیات عملی محسوب می‌شود. زیرا در قرن نوزدهم الاهیات عملی به منزلۀ یک کل آمیخته با زندگی بشر شکل گرفت. هرچند این الاهیات مربوط به تجربۀ تاریخی مسیحیت است، ولی هستۀ مرکزی رویکرد آن از یک سو، عبارت است از فعال کردن ظرفیت‌های عملی الاهیات در صحنۀ زندگی معاصر، و چالش با سکولاریسم در مدیریت زندگی انسان دیندار از سوی دیگر، که در همۀ ادیان ابراهیمی ‌مشترک بوده است. اگر الاهیات اخلاقی، نظریاتی در خصوص روابط انسان و افعال آزادانۀ او در مقابل خدا باشد و از وسایلی سخن بگوید که خدا برای دست‌یابی به آن هدف در اختیار آدمی ‌قرار داده است، ما در حوزۀ اسلامی ‌می‌توانیم اخلاق و فقه را، مشروط به آنکه بر اساس نیاز زمانه بازخوانی و بررسی عقلانی شوند، حیطه الاهیات اخلاقی در اسلام معرفی کنیم. فایدۀ این الاهیات، اصلاح بعضی فتاوا، بالا بردن قدرت تشریح و تبیین احکام و راه‌های تحقق بخشیدن به آرمان‌های دینی است.