شان اخلاقی حیوانات از دیدگاه اندیشمندان غرب، مسلمان و قرآن کریم با تاکید بر تفسیر المیزان

شان اخلاقی حیوانات، موضوعی است که در غرب از قبل مورد توجه بوده است، اما در میان اندیشمندان مسلمان زمینه‌ای برای طرح آن وجود نداشته است. در خصوص شان اخلاقی حیوانات میان اندیشمندان غیر مسلمان، از دیدگاه انسان محور دیدگاه افراطی که برای هیچ موجودی غیر از انسان شان اخلاقی قائل نیست تا دیدگاه بوم محور دیدگاه تفریطی که برای تمام عالم هستی شان و احترام قائل است به چشم می خورد که تمام آنها قابل نقد هستند. اندیشمندان مسلمان اولاً با وسعت و عمق در این بحث ورود نداشته‌اند، ثانیاً با توجه به مبانی اعتقادی یکسانِ مبتنی بر آیات و روایات شان، اگر به بحث ورود پیدا کنند به دیدگاهی یکسان و یا حداقل مشابه؛ یعنی وجود شان اخلاقی برای حیوانات خواهند رسید. این مقاله که از نوع کتابخانه ای است تلاش کرده با روشی وحیانی نقلی و نیز تحلیلی توصیفی شان اخلاقی حیوانات را از دیدگاه اندیشمندان غربی و مسلمان و آنگاه از دیدگاه قرآن بررسی نماید. از دیدگاه قرآن، وجود ویژگی های شان اخلاقی شعورمندی، هدفمندی و اختیار در حیوان که لازمة شان اخلاقی مستقل است، امری ممکن به نظر می رسد و در نتیجه شان اخلاقی حیوانات امری باورپذیر می نمایاند.