تنوع و اندازه جمعیت پرندگان در زیستگاه های شهرستان نقده، شمال غرب ایران

مطالعه حاضر با هدف شناسایی فونستیک پرندگان و مقایسه تنوع گونه ­ای جامعه پرندگان بین زیستگاه­ های مختلف شهرستان نقده انجام گرفت. برای این منظور پرندگان منطقه مورد مطالعه از تیرماه 1389 تا خرداد 1391 در چهار زیستگاه استپ­ های نیمه ­خشک، تالابی، کشاورزی و کوه­ های مرتفع پایش گردید. برای بررسی اهمیت هریک از زیستگاه­ ها برای پرندگان، شاخص ­های تنوع گونه ­ای زیستگاه ­ها مورد مقایسه قرار گرفت. در مجموع 140 گونه پرنده در این مطالعه شناسایی شد، که از این تعداد 53% خشکی ­زی، 47% آبزی و کنارآبچر بودند. در میان گونه ­های شناسایی شده 31 گونه دارای ارزش ­های حفاظتی ملی و بین­ المللی شناسایی بودند، که نشان ­دهنده اهمیت منطقه مورد مطالعه برای گونه­ های در خطر تهدید می ­باشد. از میان گروه­ های مختلف پرندگان در منطقه، پرندگان جوجه آور تابستانه با 66 گونه و 47/1% پرندگان بزرگ­ ترین گروه را تشکیل می ­دهند. بوتیمار (botaurusstellaris) نیز برای اولین بار در سطح استان شناسایی و ثبت شد. بیش ­ترین ارزش عددی شاخص ­های تنوع گونه ­ای سیمپسون و شانون وینر در فصل تابستان و برای زیستگاه­ های استپ­ های نیمه ­خشک (0/934و 4/208) و تالابی (0/872 و 3/457) به ­دست آمد. هم ­چنین بیش ­ترین ارزش عددی شاخص ­های یکنواختی کامارگو و سیمپسون در فصل زمستان و به­ ترتیب برای زیستگاه­ های کشاورزی (0/875 و 0/943) و کوه ­های مرتفع (0/667 و 0/701) به ­دست آمد. شاخص تشابه جاکارد نیز بیش­ ترین ارزش عددی تشابه گونه ­ای را (0/685) بین زیستگاه ­های استپ ­های نیمه ­خشک و کشاورزی نشان داد. فراوانی پرندگان در بین زیستگاه­ های مختلف نیز بیش ­ترین مقدار را در زیستگاه تالابی با 10300 پرنده (75/1%) در طول دوره بررسی نشان داد. مطالعه حاضر بیان می­ کند با توجه به سیمای سرزمین و موقعیت جغرافیایی شهرستان نقده، حفظ زیستگاه­ های سطح شهرستان نقده به ­خصوص مناطق تالابی و استپ­ های نیمه ­خشک این شهرستان می­ تواند نقش مهمی در حفاظت غنای گونه ­ای بخشی از جامعه پرندگان ایران داشته باشد.