بررسی اثر فلز سرب بر بافت کبدی و آبششی ماهی کُلمه(Rutilus rutilus caspius)

سرب یکی از آلاینده های مخرب محیط‌زیست می‌باشد و می تواند اثرات بسیار نامطلوبی بر بافت‌های بدن موجودات زنده داشته باشد. در این تحقیق اثر سرب بر بافت کبد و آبشش ماهی کُلمه مورد بررسی قرار گرفت و به همین منظور تاثیر این آلاینده در غلظت‌های مختلف روی ماهی کُلمه در شرایط آزمایشگاهی برای مشاهده میزان تغییرات بافتی بررسی شد. نمونه ها در آکواریوم در معرض غلظت های 1/0 ، 2/0 ، 4/0 میلیگرم بر لیتر سرب به مدت ??، ??، ??? و ??? ساعت قرار داده شدند. نمونه ها در زمانهای ذکر شده، از آکواریوم های شاهد و تیمار خارج سپس بافت های کبدی و آبشش آنها برای تعیین آسیب های بافتی استخراج شدند. اسلایدهای آماده شده پس از رنگ آمیزی با عدسی ?? و ?? میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. تغییرات هیستوپاتولوژیک در کبد عبارت بودند از: اتساع سینوزوییدی، واکوئوله شدن، پرخونی وخونریزی، پ?کنوزه شدن هسته، نکروز هپاتوسیت‌ها، تجمع هموسیدرین در سلولهای ملانوماکروفاژ و اسیدوفیلیک شدن سلولها، هجوم لنفوسیتها و نکروز کانونی مشاهده شد و در آبشش ضایعاتی مانند: ادم، فیلامنت و لاملای ثانویه، نکروز سلولی، هایپرتروفی و هایپرپلازی، پرخونی وخونریزی، هجوم سلولهای آماسی، چسبندگی در لاملای ثانویه، تجمع موکوس، تلانژیکتازی، دیسپلازی و متاپلازی سلولهای پوششی به سلولهای موکوسی یا مخاطی آبشش و حالت چماقی شدن بصورت دیستال در لاملای ثانویه مشاهده شد. هر چه غلظت آلاینده بیشتر باشد این ضایعات شدیدتر شده به این صورت که در غلظت 1/0 میلیگرم بر لیتر سرب حداقل آسیب بافتی مشاهده شد ولی با افزایش زمان در غلظت های 1/0، 2/0 و 4/0 میلیگرم بر لیتر سرب حداکثر آسیب بافتی مشاهده شد.