بررسی تاثیر ترکیبات کربناته و نیتراته آب بر روند تخم گشایی و زنده مانی نوزاد گونه فاسیولا هپاتیکا گوسفندی (مطالعه آزمایشگاهی)

مقدمه: علاوه بر نقش بیولوژی و فیزیولوژی عوامل انگلی در فرایند تخم گشایی و انتقال آلودگی، عوامل محیطی مختلف نیز می توانند بر رشد و تکامل تخم های فاسیولا و در نتیجه همه گیرشناسی، بوم شناسی، شیوع و پراکندگی بیماری در مناطق مختلف اقلیمی نقش قابل توجهی داشته باشند. دراین مطالعه به تاثیر آب های حاوی ترکیبات نیترات آمونیوم و کربنات کلسیم بر روند تخم گشایی و تکامل نوزاد انگل فاسیولا هپاتیکا در محیط کشت آزمایشگاهی پرداخته شد. مواد و روش ها: پس از جداسازی کرم های بالغ فاسیولا هپاتیکا از گوسفندان آلوده در کشتارگاه، اقدام به جمع آوری تخم های بارور فاسیولا و شستشوی آن ها گردید. سپس تخم ها در گروه های تیمار مجزا در مواجهه با غلظت های مختلف نیترات آمونیوم (0، 25، 50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) و کربنات کلسیم (0، 75، 150، 300، 600 و 1200 میلی گرم در لیتر) در شرایط دمایی و رطوبت مناسب به مدت 16 روز در انکوباتور کشت داده شدند. میزان مرگ و میر واقعی تخم ها پس از بررسی و شمارش تخم های در حال تکامل، مرده و تخم گشایی شده در زیر میکروسکوپ نوری محاسبه گردید. نتایج: آب های حاوی املاح کربنات کلسیم موجب ممانعت از فرآیند هچ شدن تخم ها از 62.7 درصد در گروه کنترل به 41.3 درصد در غلظت 1200 میلی گرم بر لیتر و هم چنین کاهش روند تبدیل شدن سلول های تخم فاسیولا در مرحله جنینی از 4.3 درصد در گروه کنترل به صفر درصد در بیش ترین غلظت مطالعه شده و موجب کاهش میزان مرگ و میر واقعی به 21.6 درصد شدند. درحالی که در محیط کشت حاوی نمک نیترات آمونیوم کاهش درصد مرگ و میر واقعی تخم های فاسیولا به میزان 20.7 درصد مشاهده گردید که تاثیر این روند مرگ و میر عمدتاً بر تخم های در حال تکامل بود به نحوی که موجب توقف رشد و تکامل سلول های تخم در این مرحله از 6.7 درصد در گروه کنترل به 16.8 درصد در بیش ترین غلظت مورد مطالعه (200 میلی گرم بر لیتر) گردید. بحث و نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر، به نظر می رسد الگوی شیوع فاسیولیازیس در برخی نقاط استان های اندمیک بیماری در کشور را بتوان با میزان سطح سختی آب های زیر زمینی و هم چنین باقی مانده های املاح نیترات آمونیوم ناشی از مصرف بی رویه کودهای کشاورزی در آب های سطحی منطقه مرتبط دانست. این امر می تواند به عنوان یک روش بالقوه کنترل و پیشگیری از بیماری در این مناطق مورد توجه قرار گیرد.

in vitro effects of carbonate and nitrate compounds of water on egg hatchingprocess and the survival larvae of sheep fasciola hepatica (in vitro)

introduction: in addition to the biological and physiological aspects related to parasitic factorsthat influence egg hatching and transmission of infection, several environmental factors canalso affect the growth and development of fasciola hepatica eggs. these factors play a crucialrole in determining the epidemiology, prevalence, and distribution of the disease in variousclimatic regions. in this study, the effect of water containing ammonium nitrate and calciumcarbonate compounds on the hatching process and development of fasciola eggs wasinvestigated.materials & methods: after isolating the adult fasciola worms from the infected sheep in theslaughterhouse, the fertile fasciola eggs were collected and washed. the collected eggs wereexposed to different concentrations of ammonium nitrate (0, 25, 50, 100, and 200 mg/l) andcalcium carbonate (0, 75, 150, 300, 600, and 1200 mg/l) in separate groups and wereincubated for 16 days under suitable temperature and humidity conditions. the actual mortalityrate of eggs was calculated after examining and counting hatched, developing, and dead eggsunder a light microscope.results: the study demonstrated that water with calcium carbonate can disorder the egghatchingprocess with the highest concentration resulting in a decrease from 62.7% (controlgroup) to 41.3% (in 1200 mg/lit concentration). additionally, the transformation of fasciolaegg cells into larval form decreased from 4.3% in the control group to 0%, causing a decreasein the actual mortality rate to 21.6%. while, the culture medium with ammonium nitratecaused a notable rise in the number of developing eggs, going from 6.7% in the control groupto 16.8% in the highest concentration so, the real death rate of fasciola eggs decreased by20.7% in environments containing ammonium nitrate due to prevention of egg cells' growthand development during the developing stage.conclusion: based on the findings of the present study, it seems that the pattern of theprevalence of fascioliasis in some parts of the endemic provinces of the country may be linkedto the level of underground water hardness and the presence of ammonium nitrate saltresidues in the surface waters due to the overuse of agricultural fertilizers. this can beconsidered as a potential approach for the control and prevention method in these areas.