بررسی کمی و کیفی کیتین و کیتوزان استحصال شده از ضایعات پوسته سه گونه سخت پوست صید شده در نوار ساحلی بندرعباس

مقدمه: کیتین و کیتوزان به دست آمده از سخت پوستان دارای ارزش بیولوژیکی بالاتری مانند سازگاری فیزیولوژیکی، غیرسمیت و قابلیت هضم زیستی است. این مقادیر بیولوژیکی کیتوزان به عوامل کیفی وابسته بوده که مستقیمآً مرتبط با منبع ماده اولیه هستند. مواد و روش ها: در این تحقیق ضایعات پوسته سه گونه سخت پوست میگوی موزی (fenneropenaeus merguiensis)، خرچنگ ماندابی (scylla serrata) و میگوی آخوندکی (gonodactylellus demanii) به منظور استخراج کیتین و کیتوزان استفاده گردید. به منظور تولید کیتوزان از روش های شیمیایی کانی زدایی، پروتئین زدایی و داستیلاسیون استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد از نظر میزان بازده ضایعات اختلاف معنی داری بین نمونه ها وجود دارد (0.05>p) و خرچنگ ماندابی بیش ترین میزان ضایعات (0.18±55.67) را به خود اختصاص داده است. میزان کیتین استحصال شده نیز اختلاف معنی داری بین نمونه ها را نشان داده (0.05>p) و میگوی موزی با 0.06±17.35 درصد بهترین کارایی را به خود اختصاص داد. از نظر تولید کیتوزان نیز اختلاف معنی داری بین نمونه ها سنجش گردید (0.05>p) و میگوی موزی با بازده کمی 0.06±15.32 درصد و از نظر پارامترها کیفی حلالیت (0.23±97.07)، درجه داستیلاسیون (0.08±71.57) و ویسکوزیته (31±5300) بهترین کارایی را بین نمونه ها از خود نشان داد. بحث و نتیجه گیری: نتایج در مجموع نشان دادند که استفاده از ضایعات پوسته میگوی موزی برای تولید کیتین و کیتوزان ارزش اقتصادی و بیولوژیکی بیش تری را همراه با کاهش آلودگی زیست محیطی خواهد داشت.

a quantitative and qualitative investigation of chitin and chitosan extracted from the shell wastes of three crustacean species caught in bandar abbas coastal shoreline

introduction: chitin and chitosan obtained from crustaceans have higher biological values such as physiological compatibility, non-toxicity, and bio-digestibility. these biological values of chitosan depend on quality factors that are directly related to the source of the raw material. matherials & methods: in this research, the shell wastes of three crustacean species of banana shrimp, mud crab, and mantis shrimp were used to extract chitin and chitosan. to produce chitosan, chemical methods of demineralization, deproteinization, and deacetylation were used. results: the results showed that there is a significant difference between the samples in terms of waste efficiency (p<0.05) and mud crab has the highest amount of waste (55.67±0.18). the amount of extracted chitin also showed a significant difference between the samples (p<0.05) and banana shrimp had the best efficiency with 17.35±0.06%. chitosan production was also measured with a significant difference between samples (p<0.05) and banana shrimp with a quantitative yield of 15.32 ± 0.06% and in terms of qualitative parameters solubility (97.07±0.23), degree of deacetylation (71.57±0.08) and viscosity (5300 ±31) showed the best performance among the samples. conclusion: the results showed that the use of banana shrimp shell waste for the production of chitin and chitosan will have more economic and biological value along with reducing the environmental pollution.