ارزیابی مطلوبیت زیستگاه گونه سس ماهی کورا (barbus cyri) در رودخانه کلا‌رود استان مازندران، حوضه آبریز جنوبی دریای خزر

مقدمه: به دلیل اهمیت و ضرورت فون ماهیان آب‌های داخلی ایران، به عنوان خزانه ژنتیکی جانوری در این تحقیق زیستگاه گونه های شاخص ماهیان رودخانه کلارود، یکی از سرشاخه های اصلی بابلرود مازندران در پاییز 1400 مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. شرایط بسیار متغیر فیزیکوشیمیایی، هیدرولوژیک و ژئومورفولوژیک و پویایی رودخانه، زیستگاه های متنوعی را برای ماهیان و سایر آبزیان به وجود آورد. هم چنین، این پژوهش به اهمیت مطالعات زیستگاهی برای درک و مدیریت منابع آبی اشاره دارد. شناخت دقیق از محیط زیست و شرایط زیستگاه می‌تواند به بازسازی و حفظ زیست‌بوم رودخانه‌ای کمک کند. مطالعات این متن به تاکید بر اهمیت مدل‌های محنی مطلوبیت زیستگاه برای پیش‌بینی پراکنش و فراوانی گونه‌ها در زیستگاه‌ها می‌پردازد.مواد و روش ها: در این پژوهش ابتدا با بررسی‌های سوابق مطالعاتی و نیز میدانی از حوضه آبریز رودخانه بابلرود، ایستگاه نماینده‌ای در شاخه فرعی رودخانه بابلرود به نام کلارود با کم ترین فشارهای انسانی و بیش ترین تنوع زیستگاهی تعیین گردید. سپس در ایستگاه تعیین شده براساس پروتکل ریفرم (reform) ترانسکت‌هایی در فواصل مشخص براساس نظر کارشناسی انتخاب و سپس در هر ترانسکت پارامترهای محیطی مانند سرعت، عمق آب، بسترهای زیستی و غیرزیستی اندازه گیری شدند. بعد از این مرحله، حدود 150 نقطه از بازه در ایستگاه تعیین شده صید ماهی با دستگاه الکروشوکر به صورت تصادفی و زیگزاگ انجام گردید و در هر نقطه صید، مجدداً پارامترهای محیطی مذکور در بالا اندازه‌گیری و بعد از آن محاسبات لازم برای تعیین مطلوبیت زیستگاه انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که گونه سس ماهی کورا سرعت 30-0 (سانتی متر بر ثانیه) و عمق90-30 (سانتی‌متر) را ترجیح می‌دهند. هم چنین این گونه در بین بسترهای زیستی و غیرزیستی در دسترس، بسترهای درخت، ذرات ریز عالی و قلوه سنگ را به ترتیب بیش تر ترجیح می‌دهند. هم چنین شاخص مطلوبیت زیستگاه این گونه 0.71 برآورد شده است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان راهنمایی برای ارزیابی مدیریت و احیاء گونه و اکوسیستم برای این حوضه آبریز استفاده شود.

habitat assessment of kura barbell (barbus cyri) in klarood river, mazandaranprovince, southern caspian sea basin

introduction: due to the importance and necessity of the inland fish fauna in iran, this researchfocused on assessing the habitats of indicator fish species in the klarood river, one of the maintributaries of the babolrood river in mazandaran, during the autumn of 2021. the highlyvariable physicochemical, hydrological, and geomorphological conditions, along with thedynamic nature of the river, created diverse habitats for fish and other aquatic organisms.furthermore, this research emphasizes the importance of habitat studies for understanding andmanaging water resources. an accurate understanding of the environment and habitat conditionscan aid in the restoration and preservation of river ecosystems. the studies in this text focus onthe significance of habitat suitability models for predicting the distribution and abundance ofspecies in habitats.materials and methods: in this study, first, after literature review and the field survey ofbabolrood river basin, a representative site in a tributary of babolrood river which is namedklarood with the lowest human pressures and the highest habitat diversity was determined.then, at the defined site, based on the reform protocol, some transects were selected atspecific intervals based on expert judgment, and then in each transect, environmental parameterssuch as flow velocity, depth, biotic and abiotic substrates were measured. after this stage,sampling of fish was done by electro-shocker device in about 150 points randomly andzigzagging. moreover, at each fishing point, the above-mentioned environmental parameterswere measured again and then habitat suitability curves and index were calculated.results: the results showed that the species prefers flow velocity of 0-30 (cm) and 30-90 (cm)depth. also, among the available biotic and abiotic substrates, species prefer xylal, fpomand mesolithal substrates respectively. also, the habitat suitability index of this species wasestimated e 0.71.conclusion: the results of this study can be used as a guide for management and restoration ofspecies as well as river ecosystems for this catchment.