بررسی فون پرندگان منطقه نمونه ملی گردشگری هفت حوض مشهد (سال 1398 تا1400)

مقدمه: پرندگان بخش عمده مهره‌داران ایران را تشکیل می‌دهند و در سطح وسیعی از مناطق کشور پراکنده‌اند و به عنوان یکی از شاخص‌های زیستی مهم جهت تشخیص وضعیت محیط زیست و سلامت زیست بوم‌ها شناخته می‌شوند، بنابراین شناسایی فون پرندگان در این راستا گامی حیاتی است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر با هدف شناسایی فون پرندگان منطقه نمونه ملی گردشگری هفت حوض در شهرستان مشهد که به عنوان یکی از مهم ترین مناطق گردشگری در شمال شرق ایران است در طی 2 سال از اسفند سال 1398 تا اسفند سال 1400 انجام گرفته است. هفت حوض منطقه‌ای کوهستانی و دره‌ای که شامل هفت حوضچه طبیعی می‌باشد در فاصله حدود هفت کیلومتری در جنوب شرقی شهر مشهد قرار دارد. برای شناسایی پرندگان براساس پرواز، رنگ، اندازه، رفتار و صدا از روش پیمایشی با استفاده از دوربین دوچشمی و دوربین عکاسی و تلسکوپ پرنده‌نگری استفاده گردید.نتایج: براساس نتایج به دست آمده 147 گونه پرنده از 18 راسته در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد (27% از گونه‌ها و 69% از راسته‌های شناسایی شده در ایران). بیش ترین تنوع و فراوانی گونه متعلق به راسته گنجشک شکلان (passeriformes) با 76 گونه (51.7% از کل گونه‌های مشاهده شده) و کم ترین تنوع و فراوانی گونه به ترتیب متعلق به راسته کوکوشکلان (cuculiformes)، پرستوشکلان (apodiformes)، شبگرد شکلان (caprimulgiformes)، دارکوب شکلان (piciformes) و کوکرشکلان (ptercolidiformes) با یک تیره ویک گونه شناسایی شده در منطقه می‌باشد. هم چنین از میان گونه‌های شناسایی شده 28 گونه حمایت و حفاظت شده، 5 گونه دارای ارزش حفاظتی در لیست قرمز iucn و20 گونه نیز در فهرست ضمیمه یک و دو cites قرار دارند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد، منطقه نمونه ملی و گردشگری هفت حوض از فون غنی پرندگان برخوردار است که پتانسیل بالایی از جنبه گردشگری به ویژه پرنده‌نگری خواهد داشت لذا توجه بیش تر به این منطقه ضروری است.

studies on avifauna diversity of haft hoz national tourism zone, mashhad (2020-2022)

introduction: birds are the major part of iran's vertebrates and they are scattered in a widearea of the country and are known as one of the important are known as one of the mostimportant biological indicators for diagnose the environmental state and ecosystems wellness.therefore, identifying the bird’s fauna is the first and vital step in this regard.materials and methods: the present study was carried out with the aim of identifying theavifauna of haft hoz national tourist zone in mashhad city during 2 years from march 2020 tomarch 2022. haft hoz is a mountainous region that includes seven natural ponds is locatedover seven kilometers in the southeast of mashhad city. to identify birds based on their flight,color, size, behavior and sound, a survey method was used using binoculars, photographiccameras and birdwatching telescopes.results: according to the results, 147 bird species from 18 orders were identified in the studyarea (27% of the species and 69% of the orders identified in iran). the highest diversity andabundance of species belongs to the passeriformes order with 76 species (51.7% of allobserved species), and the least variety and abundance of species belongs to the order ofcuculiformes, apodiformes, caprimulgiformes, piciformes and ptercolidiformes with onegenus and one species identified in the region. also, among the identified species, 28 speciesare supported and protected, 5 species with conservation value are in the iucn red list and20 species are also in cites appendix one and two.conclusion: the results of this research indicates that haft hoz national tourism zone has arich bird’s fauna and it will have a high potential in terms of tourism, especially bird watching,so it is essential to pay more attention to this area.