اثرات ژنتیکی مستقیم و مادری برای صفات رشد گوسفند سنجابی

مقدمه: برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات اقتصادی جهت اجرای برنامه های اصلاح نژادی نقش کاربردی و پیش نیاز دارند. لذا هدف از مطالعه حاضر برآورد پارامترهای ژنتیکی و بررسی اثرات ژنتیکی مستقیم و مادری صفات رشد گوسفندان سنجابی بود.مواد و روش ها: از اطلاعات گله گوسفند سنجابی ایستگاه مهرگان که طی سال‌های 1393تا 1400جمع آوری شده بود استفاده گردید. 6 مدل حیوانی با و بدون اثرات ژنتیکی و محیطی دائمی مادری استفاده گردید. مدل مناسب برای تجزیه و تحلیل نهایی صفت بر اساس مقایسه نسبت لگاریتم درست نمایی و معیار آکاییک تشخیص داده شد.نتایج: برای صفات اوزان تولد، 3 و 6 ماهگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی به ترتیب مدل‌های 2، 2، 2، 5، 5، 2 و 5 معنی‌دار بودند (0.05>p). وراثت پذیری مستقیم براساس مدل معنی‌دار برای صفات اوزان تولد، 3 و 6 ماهگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی به ترتیب برابر 0.05، 0.103، 0.182، 0.422، 0.004، 0.135 و 0.001 برآورد شدند. وراثت پذیری مادری برای صفات اوزان تولد، 3 و 6 ماهگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی به ترتیب معادل 0.122، 0.191، 0.166، 0.087، 0.024، 0.156 و 0.004 محاسبه گردید. نسبت واریانس محیطی دائمی مادری به واریانس فنوتیپی برای صفات افزایش وزن روزانه از تولد تا 3 ماهگی و از 3 تا 6 ماهگی، و نسبت کلیبر از 3 تا 6 ماهگی به ترتیب 0.088، 0.001 و 0.016 به دست آمدند.بحث و نتیجه گیری: اثرات ژنتیکی و محیطی دائمی مادری بر صفات رشد معنی دار بودند و منظور نکردن آن ها در مدل نهایی تجزیه و تحلیل، موجب برآورد کم تر از حد پارامترهای ژنتیکی خواهد شد. هم چنین مقادیر وراثت پذیری برآورد شده نشان داد که صفات رشد گوسفند سنجابی به انتخاب ژنتیکی پاسخ می‌دهند.

direct and maternal genetic effects of growth traits for sanjabi sheep

introduction: estimation of genetic parameters for economic traits has a practical andprerequisite role for the implementation of animal breeding programs. therefore, the aim ofcurrent study was to evaluate direct and maternal genetic effects for growth traits of sanjabisheep.materials and methods: used data was related to sanjabi herd of mehregan station in 2016to 2021. for the traits, 6 animal models differed on maternal genetic abd permanentenvironmental effects were taken into accounts. proper model was identified for the final traitanalysis based on a comparison of the log likelihood ratio and the akaike criterion.results: significant model for birth, 3 and 6 months’ weights, daily weight gain from birth to3 and 3 to 6 months, and kleiber ratios from birth to 3 and 3 to 6 months was 2, 2, 2, 5, 5, 2 and5, respectively (p<0.05). direct heritabilities based on appropriate model for birth, 3 and 6months’ weights, daily weight gain from birth to 3 and 3 to 6 months, and kleiber ratios frombirth to 3 and 3 to 6 months were 0.05, 0.103, 0.182, 0.422, 0.004, 0.135 and 0.001,respectively. also, maternal heritabilities for birth, 3 and 6 months’ weights, daily weight gainfrom birth to 3 and 3 to 6 months, and kleiber ratios from birth to 3 and 3 to 6 months were0.122, 0.191, 0.166, 0.087, 0.024, 0.156 and 0.004, respectively. the ratio of maternalpermanent environmental effect on phenotypic variance for daily weight gain from birth to 3and 3 to 6 months, and kleiber ratio from 3 to 6 months were 0.088, 0.001, and 0.016,respectively.discussion: estimated direct heritabilities were moderate to high, representing ability forresponse to selection. maternal effects, genetic and permanent environmental, were significant.neglecting maternal effects in the final model of analysis make the genetic parametersoverestimated. estimated heritabilities showed that growth traits of sanjabi sheep can responseto selection.