اثر ضدباکتریایی عصاره های مان و شاخساره شکرتیغال آیشی (echinops tenuisectus rich) و چندجنسی (e. polygamous bunge) و سرخرطومی سازنده مان ترهالا

مقدمه: شکرتیغال آیشی از سرپل ذهاب و شکرتیغال چندجنسی از ساوه دو گیاهی هستند که حشره سرخرطومی روی آن ها پیله (مان ترهالا) با خواص دارویی می سازد.مواد و روش ها: مطالعه مراحل رشد و دگردیسی سرخرطومی روی دو گیاه از اسفند 1397 تا مهر 1398 بعد در محدوده پنج هزار متری در دو منطقه بررسی شد. اثر ضدمیکروبی سه غلظت از عصاره متانولی شاخساره و مان ترهالا روی باکتری با روش دیسک گذاری مطالعه شد.نتایج: سرخرطومی بالغ در هر دو منطقه، با گرم شدن هوا و تشکیل شاخساره گیاه از خاک خارج و از شاخ و برگ گیاه تغذیه می کند. با تشکیل گل آذین سرسان گیاه در اردیبهشت، سرخرطومی ها جفتگیری کرده و تخم گذاری در گلچه های گل آذین انجام می شود. از اواخر اردیبهشت لارو سرخرطومی از تخم و گلچه ها خارج و از گل و شاخساره تغذیه می کند. از اوایل تیر تا اوایل شهریور، لاروها پیله ساخته و شهریور و مهر دگردیسی لاروها پایان یافته و حشره بالغ با سوراخ کردن پیله خارج می شود. عصاره شاخساره دو گیاه در غلظت 0.2 و 0.4 میلی گرم اثر ضدباکتری ولی عصاره مان اثر محرک روی رشد باکتری داشت. بحث و نتیجه گیری: حشره سرخرطومی از گیاه شکرتیغال تغذیه و مراحل دگردیسی خود را در پیله اش (مان شکرتیغال)، می گذارند. عصاره مان اثر محرک ولی عصاره شاخساره شکرتیغال آیشی و چندجنسی فعالیت ضدباکتری بالایی داشتند. ارزش دو گیاه برای انتخاب سرخرطومی، تشکیل مان و اثر ضدمیکروبی مشابه بود.

antibacterial effects of manna and shoot extracts from echinopstenuisectus rich. and e. polygamous bung. and manna trehala- makinglarinus

introduction: echinops tenuisectus from sarpol-e zahab and e. polygamous from saveh aretwo plants on which the insect larinus makes cocoons (manna trehala) with medicinalproperties.materials & methods: larinus growth and metamorphosis stages on two plants from march2016 to october 2017 later in a range of five thousand meters in two areas was studied. theantimicrobial effect of three concentrations of shoots and manna trehala methanolic extracts onbacteria was studied by disk method.results: adult larinus in both regions, with warming air and formation of plant shoots, emergefrom the soil and feed on plant foliage. with the formation of the inflorescence of the plant inmay, the larinuses mating and lay eggs in the inflorescence florets. from the end of may,larinus larvae hatch from eggs and florets and feed from flowers and shoots. from early julyto early september, the larvae make cocoons, and in september and october, themetamorphosis of the larvae ends, and the adult insect emerges by piercing the cocoon.methanolic extract of both plants had antibacterial effect in all concentrations, but mannaextract had a stimulating effect on bacterial growth.conclusion: larinus insects feed from echinops and put their metamorphic stages in a cocoon(manna trehala). manna methanolic extract had a stimulant effect, but the extract of shoot e.tenuisectus and e. polygamous shoots had high antibacterial activity. the value of the twoplants for selection by larinus, manna formation and antimicrobial effect was similar.