سنجش پیشروی کاربری اراضی شهری و انسان ساخت به سمت خط ساحلی در محدوده ساحلی استان هرمزگان (مطالعه موردی: شهرستان خمیر)

مقدمه: جهان در حال تغییر و تحول اساسی است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است جمعیت شهرها در سال 2030 میلادی به 5.06 میلیارد نفر (60‌ درصد) خواهد رسید. رشد کاربری اراضی شهری و انسان ساخت به ویژه در شکل نامطلوب آن، به سبب اثرات منفی بر محیط زیست، سلامت انسان و مسائل اجتماعی و اقتصادی نکوهش شده است. توسعۀ بی رویۀ کاربری شهری در مناطق ساحلی که یک اکوسیستم حساس به تغییرات است، سبب تخریب و انقطاع زیستگاه‌های طبیعی این ناحیه می گردد.مواد و روش ها: به ‌منظور بررسی کاربری اراضی شهری و انسان ساخت در محدوده مورد مطالعه از تصاویر ماهوارۀ لندست 8 استفاده شد که برای سه زمان (سال 2013، 2017 و 2021 میلادی) دریافت گردید. بعد از انجام تصحیحات لازم، برای استخراج دقیق خط ساحلی بندر خمیر از شاخص بهینه ‌شده آب (mndwi) استفاده شد. سپس از خط ساحلی به سمت خشکی به ترتیب سه فاصلۀ 2، 4 و 6 کیلومتر در نظر گرفته شد که برای تفکیک هر محدوده از ابزار buffer در محیط arcmap بهره گیری گردید. به منظور استخراج کاربری اراضی شهری (انسان ساخت) شاخص ndbi به کارگیری گردید. در نهایت میزان رشد کاربری اراضی شهری در سه نقطه زمانی و فواصل مختلف از خط ساحلی مورد سنجش قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد از سال 2013 تا 2021 میلادی کاربری اراضی شهری و انسان ساخت افزایش پیدا کرده است. افزایش مساحت کاربری انسان ساخت از سال 2013 تا 2021 برای فواصل 2، 4 و 6 کیلومتر از خط ساحلی به ترتیب 120.1، 110.3 و 65.8 هکتار به دست آمد.بحث و نتیجه گیری: از آن جاکه نزدیک شدن و نفوذ کاربری اراضی شهری به نوار ساحلی باعث تخریب و تکیه تکیه شدن زیستگاه های ساحلی می گردد، هم چنین سیستم های هیدرولوژیک را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا این مهم به خصوص در شهرستان خمیر که دارای اکوسیستم هایی نظیر تالاب های دریایی می باشد باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و تمامی تغییرات کاربری اراضی پایش گردند.

measuring the progress of urban and man-made land use towards thecoastline in the coastal area of hormozgan province (case study: khamir city)

introduction: the world has undergone a fundamental change and the population density incities is very high. forecasts indicate that the population of cities will reach 5.06 billion people(60%) in 2030. the growth of urban and man-made land use, especially in its unfavorable form,has been condemned due to its negative effects on the environment, human health, and socialand economic issues. irregular urban development in coastal areas, which are a sensitiveecosystem, leads to the destruction and disruption of natural habitats in this area.materials & methods: in order to study the urban and man-made land use in the study area,landsat 8 satellite images were used, which were received for three times (2013, 2017 and2021). after making the necessary corrections, the modified normalized difference waterindex (mndwi) was used to accurately extract the coastline of khamir port. then, from thecoastline to the mainland, three distances of 2, 4 and 6 km were considered, respectively, whichbuffer tool was used to separate each area in arcmap environment. normalized differencebuilt-up index (ndbi) was used to extract urban land use. finally, the growth rate of urbanland use was measured at three time points and different distances from the coastline.results: the results showed that from 2013 to 2021, urban and man-made land use hasincreased. the increase in man-made land area from 2013 to 2021 for distances of 2, 4 and 6km from the coastline was 120.1, 110.3 and 65.8 hectares, respectively.conclusion: since the proximity and influence of urban land use to the coastline causes thedestruction and reliance of coastal habitats, it also affects the hydrological systems, so this isespecially important in the city of khamir, which has ecosystems such as wetlands. should beseriously considered and all land use changes monitored.