بررسی مطلوبیت زیستگاه و اثر پارامترهای فیزیکی بر پورپویز پوزه پهن (neophocaena phocaenoides) در تالاب خورخوران

مقدمه: شناسایی زیستگاه های مطلوب پستانداران دریایی یکی از الزامات تدوین طرح های حفاظت از اکوسیستم های ساحلی در جنوب ایران است.مواد و روش ها: نقاط حضور پورپویز پوزه پهن (neophocaena phocaenoides) براساس مشاهده مستقیم و تصادفی از اواخر پاییز تا اواخر زمستان 1399 در منطقه ای به وسعت 41500 هکتار در خورخوران جمع آوری گردید. نقشه عمق منطقه با استفاده از مدل نسبت لگاریتم با ضریب تشخیص 0.784 تهیه و به همراه شیب بستر، عرض کانال، میانگین عمق و عرض کانال، طول کانال، نسبت عرض کانال و نسبت عمق کانال (نسبت به کانال های متصل به آن) به عنوان متغیرهای پیش بینی کننده به مدل maxent وارد شدند. نقشه مطلوبیت زیستگاه پورپویز با میانگین مقدار سطح زیرمنحنی 0.887 برای داده های آموزشی و 0.832 برای داده های تست تولید شد. نتایج: براساس نتایج آزمون جک‌نایف، عمق با منحنی پاسخ s-شکل بیش ترین سهم (50.23 درصد) را در پیش‌بینی زیستگاه‌های مناسب پورپویز داشت. مطلوبیت زیستگاه پورپویز پوزه پهن با افزایش عمق و میانگین عمق کانال افزایش یافت حال آن که احتمال حضور این گونه با افزایش شیب، عرض کانال، میانگین عرض کانال و طول کانال روند کاهشی را نشان داد. دو متغیر نسبت عرض کانال و نسبت عمق کانال نیز تاثیری در احتمال حضور پورپویز نشان ندادند. هم چنین وسعتی برابر با 4400 هکتار (معادل 10.6 درصد از کل منطقه) به عنوان زیستگاه های مطلوب بر اساس حد آستانه بیشینه مقدار مجموع احتمال شناسایی شد. بحث و نتیجه گیری: به صورت کلی، نواحی عمیق خورخوران را می توان به عنوان زیستگاه های مناسب پورپویز درنظر گرفت. از آن جا که این نواحی درصد کمی از منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص می دهند و ماهیگیری تجاری نیز در این نواحی عمیق بیش از نواحی کم عمق منطقه صورت می گیرد، لزوم حفاظت بیش تر از نواحی عمیق خور و کاهش تضادهای منتج از بهره برداری منابع برای اطمینان از بقای بلندمدت پورپویز در منطقه به شدت احساس می شود. بنابراین لازم است تا طرح های حفاظت از پورپویز در خورخوران بر نواحی عمیق و تلاش برای کاهش تضاد آن با انسان در آن نواحی متمرکز شود.

habitat suitability and the effect of physical parameters on finlessporpoise (neophocaena phocaenoides) in the khorkhoran wetland

introduction: identification of the marine mammals’ suitable habitats is one of therequirements for coastal ecosystem conservation plans in southern iran.materials & methods: a total of 42 points of finless porpoise (neophocaenaphocaenoides) presence were collected based on direct and random observation from lateautumn to late winter of 2021. depth map was created using a logarithm ratio model witha coefficient of determination of 0.784 and along with bed slope, channel width, averagechannel depth and width, channel length, channel width ratio and channel depth ratio(relative to the channels connected to it) were submitted into the maxent model aspredictor variables. the porpoise habitat suitability map was produced with an area underthe curve of 0.887 for training and 0.832 for test data.results: according to the results of the jackknife test, depth with an s-shaped responsecurve had the largest contribution (50.23%) to predicting suitable habitats of the porpoise.the suitability of the porpoise habitats increased with increasing depth and averagechannel depth, while the probability of the species' presence decreased with increasingslope, channel width, average channel width and channel length. the two variables ofchannel width ratio and channel depth ratio had insignificant effects on the probability ofthe species' presence. moreover, an area of 4400 ha (10.6% of the total area) was identifiedas suitable habitat.conclusion: since these areas cover a small percentage of the study region andcommercial fishing is performed more in such deep areas than the shallow waters, it isimportant to protect deep waters and reduce the resulting conflicts of interest with humans,thus ensuring the long-term survival of porpoise in the region. therefore, it is necessaryto outline porpoise conservation projects in deep areas and focus on efforts aiming toalleviate conflict with humans.