بررسی اثر سن مرغ با خصوصیات فیزیکی و مکانیکی تخم مرغ

مقدمه: تخم‌مرغ یکی از با کیفیت‌ترین منابع پروتئینی در رژیم غذایی انسان است. پوسته تخم‌مرغ یک ساختار پیچیده است که وظایف بیولوژیکی مهمی مانند محافظت از محتوای داخلی و کمک به رشد جنین مرغ را به عهده دارد. هم چنین در طول ذخیره‌سازی و جوجه‌کشی، تبادل آب و گاز را از طریق منافذ کنترل می‌کند و در برابر ضربات مکانیکی مقاومت خوبی را ایجاد می‌کند و مانع حمله میکروبی می‌شود. افزایش سن در مرغان تخم گذار باعث افزایش آسیب پوسته تخم‌مرغ می‌شود و آسیب پوسته تخم‌مرغ مشکلات جدی برای مصرفکنندگان تخم‌مرغ به وجود می‌آورد بنابراین حفظ کیفیت پوسته تخم‌مرغ یک اصل مهم در صنعت پرورش مرغ تخم گذار است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر سن مرغ بر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی تخم‌مرغ در سنین مختلف تولید بود. مواد و روش‌ها: برای انجام این مطالعه از مرغان تخم گذار تجاری نژاد بونز استفاده شد. داده‌های مربوط از تعداد 120 عدد تخم‌مرغ در هفته‌های مختلف تولید (22، 66 و 77 هفته) جمع آوری و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و 40 تکرار آنالیز شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گروه سنی: 1) 22 هفته، 2) 66 هفته و 3) 77 هفته بودند.نتایج: نتایج نشان داد که تاثیر سن مرغ بر خواص فیزیکی تخم‌مرغ (طول، عرض، شاخص شکل، قطر متوسط هندسی، قطرمعادل، میانگین حسابی قطرها، ضریب کرویت، مساحت سطح رویه، وزن، حجم و چگالی) معنی‌دار بود (0.05>p)، به طوری که در سن 77 هفتگی از تولید، طول و عرض، قطر متوسط هندسی، قطر معادل، میانگین حسابی قطرها، مساحت سطح رویه، وزن و حجم بیش ترین مقدار را داشتند (0.05>p)، هم چنین کم ترین مقدار شاخص شکل، ضریب کرویت و چگالی در سن 77 هفتگی مشاهده شد (0.05>p).علاوه‌بر این، خواص مکانیکی تخم‌مرغ شامل تغییر شکل در نقطه شکست، نیروی شکست، انرژی لازم برای شکست و چقرمگی تحت تاثیر سن مرغ قرار گرفتند (0.05p). بیش ترین مقدار تغییر شکل در نقطه شکست در سنین 22 و 66 هفته مشاهده شد (0.05>p). با افزایش سن نیروی لازم برای شکست، انرژی لازم برای شکست و چقرمگی کاهش یافت به طوری که کم ترین مقدار در سنین 66 و 77 هفته مشاهده گردید (0.05p˂).بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که خواص فیزیکی و مکانیکی تخم‌مرغ وابستگی زیادی با سن مرغ در هنگام تولید دارد. به طوری که با افزایش سن، اندازه تخم مرغ افزایش اما استحکام پوسته آن کاهش یافت که می‌تواند منجر به آسیب پوسته، نفوذ آلودگی در طول نگه داری و یا جوجه کشی گردد. گرچه در سن 77 هفتگی خواص فیزیکی نظیر وزن و قطر متوسط هندسی به حداکثر مقدار خود می رسند ولی مقادیر خواص مکانیکی آن ها پایین است، لذا مناسب ترین کیفیت تخم مرغ مربوط به سن 22 هفتگی بود.

investigation of the effect of hen's age on physical and mechanicalproperties of eggs

introduction: the egg is one of the highest quality protein sources in human diet. the eggshellis a complex structure that performs important biological functions such as protecting its internalcontents and helping the chicken embryo grow. also, during storage and incubation, it controlsthe exchange of water and gas through the pores and provides good resistance to mechanicalshocks and prevents microbial attack. aging in laying hens increases the damage of the eggshelland damage to the eggshell poses serious problems for egg consumers, so maintaining the qualityof the eggshell is an important principle in the laying hen industry. the aim of this study was toevaluate the effect of hen’s age on the physical and mechanical properties of eggs.materials & methods: for this study, bovans commercial laying hens were used. relevant datawere collected using 120 eggs in different weeks of production (22, 66 and 77 weeks) andanalyzed in a completely randomized design with three treatments and 40 replications.experimental treatments included three age groups: 1) 22 weeks, 2) 66 weeks and 3) 77 weeks.results: the results showed that the effect of hen’s age on the physical properties of eggs (length,width, shape index, geometric mean diameter, equivalent diameter, arithmetic mean diameters,sphericity, surface area, weight, volume, and density) was significant (p˂0.05), so that at 77weeks of production of the main dimensions of the egg (length and width), geometric meandiameter, equivalent diameter, arithmetic mean diameters, surface area, weight, and volume hadthe highest value (p˂0.05), also the lowest value of the index shape, sphericity and density wereobserved at 77 weeks of age (p˂0.05). in addition, the mechanical properties of the eggs includingrupture deformation, rupture force, rupture energy, and toughness were affected by the hen’s age(p˂0.05) but the hen's age had no significant effect on stiffness (p˃0.05). the highest amount ofrupture deformation was observed at the ages of 22 and 66 weeks (p˂0.05). with age, ruptureforce, rupture energy, and toughness decreased, so that the lowest values were observed at theages of 66 and 77 weeks (p˂0.05).conclusion: the results of this experiment showed that the physical and mechanical propertiesof eggs are highly dependent on the age of the chicken at production. as the egg ages, the size ofthe egg increases but the shell's strength decreases, which can lead to shell damage, infiltration ofcontamination during storage, or incubation. although physical properties such as weight andgeometric mean diameter reach their maximum at 77 weeks of age, the values of their mechanicalproperties are low, so the most suitable egg quality was at 22 weeks of age.