اثر افزودن عصاره هیدروالکلی بادرنجبویه (melissa officinalis) به رژیم غذایی بر توسعه غدد هیپوفارنژیال، تولید عسل و رشدکلنی های زنبورعسل (apis mellifera)

مقدمه: این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تغذیه ای عصاره هیدروالکلی بادرنجبویه بر صفات فیزیولوژیکی و عملکردی کلنی های زنبورعسل انجام گرفت.مواد و روش: تیمارهای آزمایشی شامل گروه شاهد و گروه‌های تغذیه‌شده با یک، دو و سه درصد عصاره بادرنجبویه بودند. در شروع آزمایش از کلنی هایی با جمعیت و ذخایر یکسان و ملکه های هم سن خواهری استفاده شدند. در این آزمایش تغذیه کلنی ها با عصاره بادرنجبویه به‌صورت یک روز در میان انجام شد و بعد از تغذیه کلنی ها با تیمارهای آزمایشی به مدت یک ماه، پارامترهای از قبیل جمعیت، میزان تخم گذاری ملکه، سطح پرورش نوزادان، میزان تولید عسل و رشد و نمو غدد هیپوفارنژیال اندازه‌گیری شدند. اندازه گیری سطح پرورش نوزادان و میزان تخم گذاری ملکه به‌وسیله قاب مشبک (5×5 سانتی مترمربع) انجام شد. اندازه گیری میزان جمعیت زنبورهای بالغ به‌صورت قابی و 30 روز بعد از تغذیه کلنی ها انجام شد. برای بررسی رشد و نمو غدد هیپوفارنژیال، طول و عرض 10 آسینی از قسمت های مختلف غده برای سنین 3، 6، 9، 12و 15 روزگی در زیراستریومیکروسکوپ و توسط نرم‌افزار (t capture) اندازه گیری شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تجزیه‌ و تحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار sas و رویه glm و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد.نتایج: نتایج این تحقیق نشان می دهد که در سطح پرورش نوزادان کلنی های تغذیه‌شده با 2 درصد عصاره بادرنجبویه در مقایسه با تیمار شاهد ازنظر آماری افزایش معنی داری داشتند. برای پارامترهای جمعیت، میزان تخم گذاری ملکه و میزان تولید عسل اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد ولی تیمار 2 درصد عصاره بادرنجبویه هرچند از لحاظ آماری تاثیر معنی دار نداشت ولی از لحاظ عددی تاثیر بهتری گذاشته بود. بیش ترین رشد سطح آسینی در 3 روزگی (0.0417 میلی متر مربع) برای زنبورهای تغذیه شده با 2 درصد عصاره بادرنجبویه بود (0.05>p). هم چنین در رشد غدد هیپوفارنژیال در زمان‌ های مختلف برای هرکدام از تیمارها اختلاف آماری معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری و بحث: به طورکلی می توان گفت که افزودن 2 درصد عصاره بادرنجبویه به عنوان مکمل تغذیه ای به کلنی های زنبور عسل توصیه می شود.

the effect of different levels of rosa canina hydroalcoholic extract on thedevelopment of hypopharyngeal glands, growth parameters and honeyproduction of honey bee colonies (apis mellifera)

introduction: today, for the preservation and survival of honey bee colonies, specialattention has been paid to the nutrition of colonies with extracts of medicinal plants. in thisexperiment, the effect of different levels of rosa canina hydroalcoholic extract onpopulation, queen egg laying, brood rearing, honey production and development of thehypopharyngeal glands of honey bee colonies (apis mellifera) were studied during summerin an apiary in ardabil province.materials & methods: at the beginning of the experiment, the colonies were homogenizedaccording to the population, food storage and queens with same age. the colonies were fedwith control treatment and different concentrations of rosa canina extract (2, 4 and 8% ofthe extract) during 1 month. brood rearing and queen egg laying were measured using a gridwith 5 cm × 5 cm squares that covered the entire side of a comb. 30 days after feeding thecolonies, the population of adult honey bee was measured by frame. to investigate thedevelopment of the hypopharyngeal glands, length and width of 10 acini from different partsof the gland were measured with 3, 6, 9, 12 and 15 days using a stereomicroscope and in tcapture software. this experiment was performed in a completely randomized design withfour replications and four treatments.results: the results showed that treatment with 2% rosa canina extract had a significanteffect on brood rearing. the effect of this treatment on queen egg laying, population andhoney production was not statistically significant. in addition, the study of growth ofhypopharyngeal glands showed that the highest growth of acini size was achieved at the ageof 3 days for honey bees fed with 4% rosa canina extract and at 9 and 12 days of age for thecolonies fed with 2% rosa canina extract (p<0.05).conclusion: in general, it can be concluded that the use of 2% of rosa canina hydroalcoholicextract was effective in improving the performance of honey bee colonies. therefore, it isrecommended to beekeepers to use rosa canina hydroalcoholic extract as a nutritionalsupplement.