بررسی ژئوشیمیایی و اثرات محیط زیستی فلزات سنگین در آب و رسوبات تالاب میانکاله و ارزیابی شاخص خطر دو گونه کفال و کپور مصرف خوراکی منطقه

مقدمه: آلودگی اکوسیستم های آبی و خشکی به فلزات سنگین سمی یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی است. این عناصر دارای پایداری بالا و توانایی ایجاد سمیت در موجودات زنده هستند. در مطالعه حاضر به بررسی غلظت میزان فلزات سنگین (کادمیوم، نیکل و روی) در آب و رسوبات تالاب میانکاله و ارزیابی خطر سلامت ناشی از مصرف ماهی های موجود در تالاب پرداخته شده است.مواد و روش‌ها: نمونه برداری از آب و رسوب از 10 ایستگاه در تالاب و 20 نمونه ماهی (از دو گونه کفال و کپور) انجام شد. نمونه ها بعد از آماده سازی به منظور تعیین میزان غلظت فلزات سنگین با استفاده از روشicp-ms اندازه‎گیری گردید. برای تحلیل داده ها از ضریب غنی شدگی (ef)، شاخص خطر بوم شناختی (ri) و شاخص های ریسک سلامت استفاده شد. نتایج: بررسی غلظت کل فلزات در نمونه‎های رسوب تالاب میانکاله نشان داد که غلظت عناصر کادمیوم، نیکل و روی در تمام نقاط نمونه‎برداری پایین‎تر از غلظت میانگین رسوبات جهانی بود. متوسط ضریب غنی‎شدگی محاسبه شده برای عناصر نشان داد که رسوبات برای عناصر کادمیوم، نیکل و روی نبود غنی‎شدگی را نشان می‎دهند. با این حال تجمع فلزات سنگین در بافت ماهی ها نشان داد که مقادیر شاخص خطرپذیری (thq) (کم تر از یک) و میزان مصرف روزانه (edi) پایین است، ولی میزان شاخص خطر (hi) در بافت عضله گونه های ماهی کفال و کپور بزرگ تر از یک به دست آمد و بنابراین مصرف آبزیان فوق می تواند مشکلاتی را برای سلامتی مصرف کنندگان در پی داشته باشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد نیاز به بررسی تحرک و زیست دسترس پذیری فلزات سنگین در رسوبات تالاب و پایش مستمر غلظت فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهی منطقه وجود دارد.

geochemical study and environmental effects in water and sediments of heavymetals in the bed of miankaleh wetland and evaluation of risk index of twospecies of liza auratus and cyprinus carpio for food consumption in the region

introduction: contamination of aquatic and terrestrial ecosystems with toxic heavy metalsis one of the most serious environmental problems. these elements are highly stable andhave the ability to cause toxicity in living organisms. in the present study, the concentrationof heavy metals (cadmium, nickel, and zinc) in the water and sediments of the miankalehwetland and the health risk due to the consumption of fish in the wetland have beeninvestigated.materials & methods: water and sediment sampling were performed from 10 stations inthe wetland and 20 fish samples (from two species of liza auratus and cyprinus carpio).samples were measured after preparation to determine the concentration of heavy metalsusing the icp-ms method. enrichment coefficient (ef), ecological risk index (ir), andhealth risk indicators were used to analyze the data.results: based on obtained results, considering the concentration of total metals in thesediment samples of the miankaleh wetland, showed that the concentration of cadmium,nickel and zinc in all sampling stations is lower than the average concentration of globalsediments. the average enrichment coefficient (ef) calculated for the metals showed thatthe sediments compared to the element’s cadmium, nickel and zinc show the absence ofenrichment. however, the accumulation of heavy metals in fish tissues showed that thevalues outside the whole line (thq) and the risk index (more than one) and the dailyconsumption (edi) are low, however, the hazard index (hi) in the muscle tissue of lizaauratus and cyprinus carpio was greater than one, so the consumption of them could causehealth problems for consumers.conclusion: the results of the present study showed that there is a need to study themobility and bioavailability of heavy metals in wetland sediments and continuousmonitoring of heavy metal concentrations in water, sediment and fish in the region.