اثر ویتامین c و اسیدفرمیک بر عملکرد، صفات لاشه، ایمنی و فراسنجه‌های بیوشیمیایی و هماتولوژی خون جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی

مقدمه: این تحقیق به منظور مقایسه اثرات ویتامین c و اسیدفرمیک در جیره غذایی بر عملکرد، صفات لاشه، اندام‌‌‌‌‌های ایمنی و فراسنجه‌های بیوشیمیایی و هماتولوژی خون جوجه‌های گوشتی در طول تنش گرمایی صورت پذیرفت.مواد و روش‌ها: آزمایش با استفاده از 120 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. تنش گرمایی با اعمال °c 34 به مدت 8 ساعت در روز، از سن 29 تا 42 روزگی صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: 1- جیره پایه (شاهد)، 2- جیره پایه + ویتامین c (240 میلی‌گرم در هر کیلوگرم جیره غذایی) و 3- جیره پایه + اسیدفرمیک (0.5 % جیره غذایی) در جیره پایانی بودند. در پایان دوره آزمایشی، دو قطعه پرنده از هر تکرار کشتار و برای اندازه گیری صفات لاشه مورد استفاده قرار گرفت. برای اندازه گیری فراسنجه های بیوشیمیایی و هماتولوژی خون جوجه ها نیز در روز 42 از ورید بال آن ها نمونه های خونی تهیه شد.نتایج: استفاده از ویتامین c و اسیدفرمیک در جیره سبب بهبود معنی‌دار میانگین افزایش وزن و مصرف خوراک روزانه و ضریب تبدیل خوراک شد (0.05>p). مکمل ویتامین c باعث کاهش معنی‌‌‌‌‌‌‌‌دار درصد چربی محوطه شکمی شد (0.05>p). وزن نسبی بورس فابریسیوس و طحال به‌طور معنی‌‌‌‌‌‌‌‌داری در اثر ویتامین c افزایش یافت (0.05>p). تیمارهای آزمایشی موجب افزایش سطح پروتئین خام و کاهش کلسترول کل وکلسترول ldl و ویتامین c سبب کاهش غلظت گلوکز و افزایش کلسترول hdl و هورمون‌های تری‌یدوتیرونین و تیروکسین خون شد (0.05>p). هر دو مکمل‌ ویتامین c و اسیدفرمیک، باعث افزایش معنی‌‌دار مقادیر گلبول‌های قرمز خون و میانگین غلظت هموگلوبین گلبول‌های قرمز و کاهش میانگین حجم گلبول‌های قرمز و نسبت هتروفیل به لنفوسیت شد (0.05>p). بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از ویتامین c و تا حدودی اسیدفرمیک در جیره توانست با تاثیر مثبت بر برخی از متابولیت های خونی باعث رفع اثرات سوء تنش گرمایی شده و به بهبود صفات عملکرد رشد جوجه ها منجر شود.

the effect of vitamin c and formic acid on performance, carcasscharacteristics, immunity, and blood biochemical and hematologicalparameters of broilers under heat stress

introduction: the aim of this study was to compare the effects of dietary supplementationof vitamin c and formic acid on performance, carcass traits, immune organs, bloodhematological and biological parameters of broiler chickens during heat stress.material & method: the experiment was conducted using a total of 120 day-old broilerchicks (ross 308) by employing a completely randomized design with 3 treatments, 4replicates and 10 birds in each replicate. heat stress performed by setting room temperatureon 34 ˚c for 8 hours per day from 29 to 42 days of age. the experimental treatmentsincluded: 1- basal diet (control), 2- basal diet + vitamin c (240 mg per kg of diet) and 3-basal diet + formic acid (0.5% of diet) in finisher diet. at the end of the trial, two birds fromeach replicate were slaughtered to measure the carcass traits. blood samples were also takenfrom the wing vein of the chickens on day 42 to measure the biological and hematologicalparameters.results: dietary supplementation of vitamin c and formic acid significantly improved dailybody weight gain, daily feed intake and feed conversion ratio of the chickens (p<0.05). thesupplemental vitamin c resulted in lower abdominal fat (p<0.05). relative weights ofspleen and bursa of fabricius were significantly increased by dietary vitamin c (p<0.05).dietary treatments increased total protein and declined total cholesterol and ldl-c levels,and vitamin c decreased glucose and increased hdl-c, t3 and t4 concentration ofthe blood (p<0.05). vitamin c and formic acid significantly increased red blood cells(rbcs) and mean corpuscular haemoglobin concentration (mchc) and decreased meancorpuscular volume (mcv) and heterophil to lymphocyte ratio (p<0.05).conclusion: dietary vitamin c and, to some extent, formic acid could eliminate the adverseeffects of heat stress on broilers by having a positive effect on blood parameters andsubsequently improved growth performance.