تبارشناسی، کلید شناسایی، پراکنش و وضعیت حفاظتی اعضای جنس chondrostoma agassiz, 1832 (actinopterygii; leuciscidae) در ایران

مقدمه: کپورماهیان پوزه دار chondrostoma یکی از جنس های خانواده کپورماهیان سرمخروطی leuciscidae است. اعضای این جنس در ایران از لحاظ تبارشناسی چندان مورد مطالعه قرار نگرفته اند.مواد و روش ها: خلال سال های 1400-1392 از حوضه های آبریز کاسپین، تیگریس، اصفهان و کر نمونه برداری انجام شد. برای ترسیم نقشه پراکنش اعضای این جنس در نرم افزار arcmap 10.7 استفاده شد. برای ارزیابی وضعیت حفاظتی از نسخه 3.1 فهرست سرخ iucn و نرم افزار geocat استفاده شد. ژن cytb نمونه ها با استفاده از دستگاه ترموسایکلر تکثیر و پس از خالص سازی توالی یابی شد. درخت تبارشناسی با استفاده از نرم افزار mrbayes و raxml ترسیم شد.نتایج: در 87 ایستگاه از حوضه های آبریز تیگریس، اصفهان و کاسپین اعضای جنس کپور پوزه دار یافت شدند. براساس ارزیابی فهرست iucn گونه های c. cyri و c. regium در طبقه کم ترین تهدید و گونه های c. esmaeilii و c. orientale در طبقه در معرض انقراض قرار گرفتند. بیش ترین میزان فاصله ژنتیکی به میزان 4.74 بین دو گونه c. esmaeilii و c. cyri و کم ترین میزان فاصله ژنتیکی به مقدار 1.40 بین دو جمعیت c. regium در حوضه رود عاصی و تیگریس محاسبه شد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج ترسیم درخت تبارشناسی در این مطالعه تک نیایی در جنس chondrostoma به اثبات نرسید. با توجه به عدم حضور گونه های squalius berak، alburnus sellal در مکان مرجع کپور پوزه دار اسماعیلی و قرار گرفتن هاپلوتایپ های آن در کنار دیگر گونه های جنس chondrostoma در درخت تبارشناسی فرضیه دو رگه بود آن رد گردید.

phylogeny, identification key, distribution and conservation status ofchondrostoma agassiz, 1832 (actinopterygii؛ leuciscidae) in iran

introduction: chondrostoma is a genus of the family leuciscidae. members of this genushave not been studied in iran.materials& methods: during the years 2013-2021, chondrostoma samples were obtainedfrom the caspian, tigris, isfahan and kor basins using electrofisher and gill net. arcmap10.7 were used to create distribution map of this genus. iucn red list criteria v. 3.1 andgeocat software were used to assess the conservation status. the cytb gene of the sampleswas amplified using a thermocycler and sequenced after purification. the phylogeny tree ofthe studied samples were drawn by mrbayes and raxml.results: in 87 stations of tigris, isfahan and caspian basins, members of the chondrostomagenus were found. according to the iucn red list, c. cyri and c. regium were the leastconcern and c. esmaeilii and c. orientale were placed as critically endangered. thehighest genetic distance of 4.74 were calculated between c. esmaeilii and c. cyri and thelowest genetic distance of 1.40 was calculated between the two populations of c. regium inasi and tigris river drainage.conclusion: according to the results of phylogenetic tree, monophyly in the genuschondrostoma were not proven. due to the absence of squalius berak and alburnus sellalat the type locality of c. esmaeilii and its haplotypes next to other species of the genuschondrostoma in the phylogenetic tree, the hybrid hypothesis is not approved.