بررسی زیست شناسی tuta absoluta (meyirck) (lepidoptera: gelechiidae) روی گوجه فرنگی و سیب زمینی در استان فارس

مقدمه: مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyirck) (lepidoptera: gelechiidae) از مهم ترین آفات گوجه فرنگی و سیب زمینی می باشد که خسارت های زیادی را وارد ساخته و محصول را از جهت کیفی و کمی دچار نقصان می کند.مواد و روش ها: این آزمایش به صورت بلوک های کاملاً تصادفی در 10 تکرار در شیراز و در سال 1396-1397 با دو فاکتور نوع گیاه (گوجه فرنگی و سیب زمینی) و شرایط کشت (مزرعه ای و گلخانه ای) انجام شد. نتایج: نتایج تجزیه واریانس پارامترهای زیستی آفت روی گوجه فرنگی و سیب زمینی در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای نشان داد که نوع گیاه میزبان و شرایط کشت، بر روی دوره جنینی، لاروی، شفیرگی (فقط در نوع گیاه میزبان) و طول عمر ماده در سطح 1% و 5% معنی دار بوده ولی اثر متقابل آن ها معنی دار نبود .نتایج بررسی ها نشان داد که بیش ترین و کم ترین طول دوره جنینی، لاروی و شفیرگی آفت به ترتیب در تیمار a2b1 با 6.9 و a1b2 با 4.3 روز، a2b1 با 14.5 وa1b2 با 11.7 روز، a2b2 با 9.5 و a1b2 با 4.7 روز و بیش ترین و کم ترین طول عمر ماده در تیمار a1b2با 17.2 و a2b1با 9.9 روز بود. هم چنین نوع گیاه میزبان و شرایط کشت روی میانگین میزان کل تخم گذاری حشره ماده در سطح 1% معنی دار بود ولی اثر متقابل آن ها معنی دار بود .هم چنین نتایج حاصل در مورد تخم گذاری حشره نشان داد که بیش ترین و کم ترین تعداد تخم ها به ترتیب در تیمارa1b1 با 128.6 و a2b2 با 86.1 عدد تخم می باشد.بحث و نتیجه گیری: کیفیت بالای غذایی گوجه فرنگی نسبت به سیب زمینی و هم چنین کوتاه بودن دوره های زیستی حشره بر روی گوجه فرنگی، باعث ترجیح گوجه فرنگی به سیب زمینی می شود.

biological study of tuta absoluta (meyirck) (lepidoptera: gelechiidae) ontomatoes and potatoes in fars province

introduction: tuta absoluta (meyrick) is one of the most important pests of tomatosand potatos, causes lots of damage and reduces the quality and quantity of the crop.materials & methods: this experiment was performed as completely randomizedblocks with 10 replications in shiraz in 2017-2018 with two factors including plant type(tomato and potato) and cultivation conditions (greenhouse and field).result: the results of analysis of variance of biological parameters of the pest ontomatoes and potatoes in greenhouse and field conditions showed that the type of hostplant and cultivation conditions on embryonic, larval, pupal stage (only in host planttype) and female lifespan were significant at the level of 1% and 5%, but their interactionwas not significant. the results showed that the maximum and minimum life span ofembryonic, larval and pupal stages of the pest were treated by a2b1 with 6.9 and a1b2with 4.3 days a2b1 with 14.5 and a1b2 with 11.7 days, a2b2 with 9.5 and a1b2 with 4.7days while the maximum and minimum lifespan of the female belonged to the treatmentof a1b2 with 17.2 and a2b1 with 9.9 days. also, the type of host plant and cultureconditions were significant on the average total spawning rate of female insects at thelevel of 1% but their interaction was significant. moreover, the results of insectoviposition revealed that the highest and lowest number of eggs were in the treatment ofa1b1 with 128.6 and a2b2 with 86.1 eggs, respectively.conclusion: the high nutritional quality of tomatoes compared to potatoes and also theshort life cycles of insects on tomatoes make tomatoes preferable to potatoes.