اثر پروتکسین و ویتامین c برسلول های ایمنی خون، وزن اندام‌های لنفوئیدی و غلظت آنزیم های آنتی اکسیدان خون جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی

هدف این پژوهش بررسی اثر پروتکسین و ویتامین c برسلول های ایمنی ، وزن اندام های لنفوئیدی وغلظت آنزیم های آنتی اکسیدان خون جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی بود. تعداد 400 قطعه جوجه گوشتی یک روزه در قالب طرح کاملا تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. گروه های آزمایشی شامل گروه شاهد منفی (بدون افزودنی، بدون تنش گرمایی)، شاهد مثبت (بدون افزودنی، با تنش گرمایی)، گروه های ویتامین c، پروتکسین و ترکیب پروتکسین و ویتامین c بودند. پرندگان روزانه به مدت 7 ساعت، از 14 تا 35 روزگی در معرض تنش گرمایی مزمن (35±1 درجه سانتی گراد، رطوبت 65 تا 70%) قرار گرفتند. وزن نسبی اندام های لنفوئیدی شامل طحال، بورس فابریسیوس و تیموس 8 قطعه پرنده از هر تیمار در روزهای 14 و 28 محاسبه گردید. هم چنین تعداد سلول های ایمنی جوجه ها پس از خون گیری اندازه گیری شد. غلظت آنتی اکسیدان های خون نیز به صورت هفتگی اندازه گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که گروه ویتامینc+پروتکسین بیش ترین وزن اندام های بورس، طحال و تیموس در حین تنش حرارتی را دارد. هم چنین گروه دریافت کننده پروتکسین نسبت به گروه شاهد مثبت وزن بورس و طحال بیش تری را در حین تنش حرارتی داشت (p≤0.05). تنش حرارتی سبب افزایش نسبت هتروفیل به لنفوسیت شد (p≤0.05)، اما افزودن ویتامین c و پروتکسین سبب کاهش تعداد هتروفیل ها شد (p≤0.05). نتایج نشان داد که ارایه ویتامین c سبب افزایش غلظت سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز و کاهش میزان گلوتاتیون پراکسیداز خون جوجه های گوشتی طی تنش حرارتی شده است (p≤0.05). با توجه به نتایج به دست آمده، تیمار ویتامین c+پروتکسین بهترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها نشان داد.

the effect of protexin and vitamin c on blood immune cells, lymphoid organ’s weight and blood antioxidant concentrations of broilers under heat stress

this study was aimed to investigate the effect of protexin and vitamin c on blood-immune cells, lymphoid organs’ weight, and blood antioxidant concentrations of broiler chickens under heat stress (hs). a total of 400 one-day-old broiler chickens were used in a completely randomized design. experimental groups included a negative control (without additive, no hs), positive control (without additive, hs), vitamin c, protexin, and the combination of protexin and vitamin c groups. birds were exposed to chronic hs (35±1˚c, humidity: 65-70%) for 7 hours daily from days 14 to 35. eight birds from each treatment were slaughtered on days 14 and 28 and the relative weight of lymphoid organs including the spleen, bursa of fabricius, and thymus were calculated. the number of immune cells was assessed weekly. the blood antioxidants concentration was evaluated weekly. according to the results, vitc+protexin group showed the highest bursa spleen and thymus weight during hs (p≤0.05). also, protexin group showed a higher thymus and spleen weight during hs than the positive control (p≤0.05). hs reduced the ratio of heterophils to lymphocytes (p≤0.05). however, the addition of vitamin c and proteoxin reduced the count of heterophils compared to the positive control during hs. the results showed that vitamin c significantly increased the concentration of superoxide dismutase and catalase and decreased the concentration of glutathione peroxidase in the broiler’s blood during hs (p≤0.05). according to the results of this study, the vitc+protexin showed a better performance than other groups. the concentration of glutathione peroxidase in the broilers blood during hs (p≤0.05).