معرفی راسته های اکوئیزتال، فیلیکال و ماراتیال و بررسی نقش بوم شناختی آن ها در نهشته های مزوزوئیک نواحی آبیک و جیرنده، البرز غربی

مقدمه: نهشته های گروه شمشک در نواحی آبیک و جیرنده، واقع در البرز غربی، در بر دارنده مجموعه ای غنی از ماکروفسیل های گیاهی است. این مقاله به معرفی دم اسبیان و سرخس های گروه شمشک و بررسی نقش بوم شناختی این گیاهان در این دو ناحیه می پردازد. در این مطالعه پنج گونه از راسته اکوئیزتال ها، هفت گونه از فیلیکال ها و دو گونه از ماراتیال ها شناسایی شده اند که در این میان، دو جنس و پنج گونه برای نخستین بار از ایران و دو گونه برای نخستین بار در البرز غربی گزارش می شوند. افق بررسی شده در ناحیه آبیک معرف فروبوم دلتا در زمان رتین است؛ بخش های وسیعی از این فروبوم توسط بیشه های تک گونه ای از equisetites muensteri  clathropteris meniscioidesو dictyophyllum nathorsti پوشیده می شده که اندوخته ای قابل دسترس برای تغذیه سوروپدها محسوب می شده است. افق بررسی شده در ناحیه جیرنده متعلق به زمان لیاس بوده و در بخش هایی از فروبوم و فرابوم دلتا گسترش داشته است؛ بخش های گوناگون این زیر محیط ها توسط بیشه های تک گونه ای از equisetites laevis ،schizoneura paradoxa  neocalamites hoerensis ،n. ishpushtensis ،clathropteris obovata ،dictyophyllum exile ،d. nathorstiو thaumatopteris brauniana پوشیده می شده که اندوخته غذایی مهمی برای سوروپد ها به شمار می رفته اند؛ در حالی که، زیستگاه های خشک ترِ این دلتا، خاستگاه گونه های symopteris pseudolobifolia و marattiopsis barnardii بوده که نقش ناچیزی در رژیم غذایی سوروپدها داشته اند. نتیجه گیری و بحث: افق بررسی شده در ناحیه آبیک معرف فروبوم دلتا در زمان رتین است. افق بررسی شده در ناحیه جیرنده متعلق به زمان لیاس بوده و در بخش هایی از فروبوم و فرابوم دلتا گسترش داشته است.

the systematics and ecological role of the orders equisetales, filicales, and marattiales in the mesozoic fora of abyek and jirande, western alborz

the shemshak group contains a rich and diversified flora in the abyek and jirande areas (western alborz). this paper considers the description of ferns and horsetails from this flora and their ecological significance. the study revealed the occurrence of five species of equisetales, seven species of filicales, and two species of marattiales; among these, two genera and five species are recorded for the first time from iran. moreover, two species are recorded as new to the western alborz. the studied horizon in the abyek area represents a rhaetic delta lowland. monospecific thickets of equisetites muensteri, clathropteris meniscioides, and dictyophyllum nathorsti were extended across large regions of the lowland, providing an accessible source of food for sauropods. the studied horizon in the jirande area is liassic in age, well developing in parts of delta lowland and delta upland sub-environments; the different parts of these sub-environments were covered by monospecific thickets of equisetites laevis, schizoneura paradoxa, neocalamites hoerensis, n. ishpushtensis, clathropteris obovata, dictyophyllum exile, d. nathorsti, and thaumatopteris brauniana, forming a significant food source for sauropods, while drier habitats within the delta were occupied by symopteris pseudolobifolia and marattiopsis barnardii , which had a less important role in sauropod’s diet.