بررسی تنوع زیستی مورچگان (Hymenoptera: Formicidae) در غرب شبه جزیره میانکاله

حفاظت از تنوع زیستی از ضروریت‌های اجرای برنامه توسعه پایدار است. برای حفاظت از تنوع زیستی، شناخت و محاسبه عوامل موثر آن ضروری است. به منظور شناخت تنوع زیستی مورچگان در میانکاله، 411 تله در 110 منطقه‌ غربی میانکاله برای مدت یک سال (از مهر 1397 تا 1398) برای تکرارهای ماهانه گذاشته شد. تله‌ها بعد از 48 ساعت جمع‌آوری و نمونه‌ها جداسازی، شمارش و شناسایی گردید. برای تخمین کارایی نمونه‌گیری از منحنی تجمعی تاکسون ها استفاده شد. تنوع زیستی با شاخص‌های غالبیت، تنوع زیستی و غنای زیستی محاسبه گردید. منحنی تجمعی تاکسون ها اشعاع نمونه‌گیری را در نمونه 50 ام نشان داد و مشخص گردید نمونه‌گیری دارای کارایی کامل است. چهار جنس messor ،aphoenogaster ،crematogaster و tapinoma با 84 % نمونه‌ها، بیش ترین افراد را تشکیل می‌دادند. ضریب غالبیت 0/63، شانون 0/64 و مارگالف 0/76 بود. تنوع و غنای زیستی در زمستان به شکل قابل ملاحظه‌ای پائین آمده و با فصل تابستان دارای تفاوت معنی‌دار است (p<0/01)، غالبیت تاکسون برعکس در زمستان بیش ترین و در تابستان کم ترین بود. تنوع میان فصل زمستان و تابستان تفاوت معنی‌دار بود (p<0/01). نمودار رسته‌بندی نشان داد مهم ترین عامل موثر بر تنوع زیستی تغییر عوامل آب و هوایی بر اساس تغییر فصل‌هاست به طوری که گونه‌های غالب در فصل‌های بهار، تابستان و زمستان متفاوت بوده و برای فصل زمستان کاهش در همه تاکسون‌هاست. همبستگی میان شاخص تنوع شانون و دماهای کمینه و بیشینه نشان داد با افزایش دما تنوع زیستی افزایش می‌یابد برعکس با افزایش دمای کمینه و بیشینه غالبیت زیستی کاهش می‌یابد.

Biodiversity of ants (Hymenoptera: Formicidae) in west Miankaleh peninsula

The conservation of biodiversity is necessities sustainable development programs. Conservation of biodiversity relies strongly on the evaluation of extant species factors which affect diversity aspects in a given area. To investigate biodiversity of ants in Miankaleh, a 411 pitfall 110 localities were placed in west, from Oct. 2018 to 2019. Pitfalls were collected 48 hours after place. Then, samples were taken out of the traps, counted, weighted and identified as morphotypes. Samplebased used to test the reliability of sampling. Shannon, Dominance, and Margaret indexes were calculated, dominance and richness respectively. Most individuals were in four genera of Messor, Aphoenogast, Crematogaster and Tapinoma, 84% of samples. Shannon, Dominace and Marglef indices were 0.64, 0.63 and 0.76 respectively. Diversity and richness decreased dramatically in winter so that there were statistically significant differences between them (p<0.01). Taxon’s dominance was at the highest in winter and lowest in summer. There was a statistically significant difference between the diversity index of two seasons (p<0.01). Ordination based on principle component analysis Showed the most effective factor on ants’ biodiversity is changes of weather that is associated with seasons change, so that the dominant species were different in springs, winter and summer and a decrease was seen in all taxa in winter. There were a statistically significant positive correlation between Shannon index and minimum and maximum temperatures and negative correlation between dominance and minimum and maximum temperatures and of Dominance was significant negatively.