مدل سازی پردازه بوم شناختی گونه آسیب پذیر وزغ تالشی bufo eichwaldi در جنگل‌های هیرکانی شمال ایران

تغییرات دامنه پراکنش جمعیت‌های دوزیستان از جمله وزغ‌ها عمدتاً در ارتباط با تغییرات محیطی بوده و بقای بسیاری از آن ها توسط عوامل بوم‌شناختی و انسانی در معرض خطر قرار می‌گیرند. وزغ تالشی bufo eichwaldi یکی از گونه‌های آسیب پذیر با دامنه پراکنش محدود می‌باشد که در شمال ایران و جنوب شرق جمهوری آذربایجان پراکنش یافته است. اخیراً سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی (iucn) این گونه را جزو گونه‌های آسیب‌پذیر معرفی کرده که نشان‌دهنده تهدید جمعیت‌ها و زیستگاه‌های این گونه در جنگل‌های هیرکانی حاشیه جنوبی خزر توسط عوامل طبیعی و انسانی است. به همین منظور، در این مطالعه تغییرات و مطلوبیت زیستگاه وزغ تالشی با استفاده از 52 نقطه حضور و 20 متغیر زیستی اقلیمی با روش حداکثر آنتروپی توسط نرم افزار maxent مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج مدل‌سازی زمان حال وزغ تالشی نشان می‌دهد که پراکنش و زیستگاه مطلوب وزغ تالشی در جنگل‌های هیرکانی جنوب خزر عمدتاً توسط چهار عامل میانگین دمای سردترین فصل، فصلی بودن دما، حداقل دمای سردترین ماه و میزان بارش سردترین فصل تحت تاثیر قرار می‌گیرد. هم چنین نقشه‌ها و مدل‌های حاصل از این مطالعه در مقایسه با نقشه‌های پراکنش این گونه در گذشته، بیانگر قطعه قطعه شدن زیستگاه وزغ تالشی در جنگل‌های هیرکانی، پراکنش لکه‌ای جمعیت‌های آن و در نتیجه کاهش احتمالی جمعیت‌های آن می‌باشد که نشان می‌دهد پراکنش وزغ تالشی درجنگل‌های هیرکانی جنوب خزر، نسبت به دهه‌های اخیر به دلیل عواملی مانند تغییرات اقلیمی و دخالت‌های انسانی دچار انقباض گشته است، که این امر لزوم حفاظت از این گونه ارزشمند را بیش تر از گذشته مورد تاکید قرار می‌دهد.

Ecological niche modeling of vulnerable toad Bufo eichwaldi in the hyrcanian forest of northern Iran

Distributional range shift of Amphibian populations especially toads are tightly related to enviromental changes and their survival are threatened by ecological and anthropogenic factors. Talysh toad Bufo eichwaldi occurs in a limited area through the southern margin of the Caspian Sea including north Iran and the southeast of Azerbaijan and has recently considered vulnerable by IUCN Red List of Threatened Species. In this study, 52 occurence records and 20 bioclimatic variables were used for modeling of habitat suitability of B. eichwaldi using maximum entropy algorithm implemented in MaxEnt software package. The results showed that Mean Temperature of Coldest Quarter, Temperature Seasonality, Minimum Temperature of Coldest Month, and Precipitation of Coldest Quarter are the most important predictors for B. eichwaldi suitable habitat. The MaxEnt model indicted that the habitat of B. eichwaldi has been fragmented in the Hyrcanian forest of the south Caspian Sea, which may cause its populaton decline. It is deduced that distributional range of B. eichwaldi in the south of the Caspian Sea experienced contraction due to climate change and human interference comparing to last decades indicating need for conservation programs to protect the Talysh Toad population in the Hyrcanian forest.