غلظت آهن، سرب، روی، مس، منگنز در پر گنجشک خانگی (passer domesticus): شیوه نمونه بردای غیرمخرب

استفاده از پرندگان، به ویژه گونه های مقیم به عنوان پایشگر آلودگی فلزات سنگین ابزاری سودمند است زیرا زیست شناسی پرندگان به خوبی شناخته شده است، به علاوه برخی از آن‌ ها از سطوح غذایی بالاتری در اکوسیستم ها تغذیه می  کنند. بنابراین می ‌توانند اطلاعاتی در مورد وسعت آلودگی در تمام شبکه غذایی فراهم آورند. این مطالعه در سال 1397 به منظور بررسی توزیع و غلظت فلزات سنگین (سرب، آهن، روی، مس، منگنز) در بافت پر گونه گنجشک خانگی در شهر دزفول انجام شد. تعداد 60 قطعه گنجشک خانگی از منطقه شهری و 10 قطعه از منطقه روستایی شهر دزفول به طور تصادفی در فصل بهار به کمک بومیان محلی جمع آوری شدند. ویژگی ‌های زیست سنجی از قبیل طول بدن، طول بال، وزن و جنسیت نیز مورد بررسی قرار گرفت. از روش هضم اسیدی جهت آماده سازی نمونه های پر استفاده شد. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد آنالیز قرار گرفت. انباشت فلزات سنگین در مناطق شهری و روستایی در بافت پر به ترتیب به صورت fe > zn > mn >pb > cu به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده میانگین فلزات آهن، مس، روی و منگنز در مناطق شهری به ترتیب 1061/74، 1/95، 123/74 و 32/41 میلی‌ گرم بر کیلوگرم و 2/69 میکروگرم بر کیلوگرم برای سرب به دست آمدند. هم چنین نتایج میانگین غلظت فلزات سنگین آهن، مس، روی و منگنز در بافت پر گنجشک خانگی مناطق روستایی نیز به ترتیب 900/60، 1/62، 100/04، 23/80 میلی‌ گرم بر کیلوگرم و 2/75 میکروگرم بر کیلوگرم برای سرب به دست آمد. هم چنینن مقایسه میانگین فلزات سنگین حاکی از وجود اختلاف معنی ‎داری در سطح 0/05 فلز روی و منگنز بین مناطق روستایی و شهری در بافت پر بود.

Iron, Lead, Zinc, Copper, and Magnesium levels in the Feather of House Sparrow (Passer domesticus): Noninvasive Sampling Method

Investigating the birds as an indicator of heavy metal pollution is very useful because the biology of birds is wellknown, also birds feed on the higher trophic in the ecosystems, so they can provide information about the extent of pollution in the entire food web. This research was done in 2018 to investigate the distribution of heavy metals (lead, iron, zinc, copper, manganese) in different tissues (kidney, liver, muscle, and feather) of Passer domesticus in Dezful city. A total of 60 domestic sparrows from the urban area and 10 from a rural area (Abolhassan village of Dezful city) were randomly collected in the spring with the help of local natives. Biometric characteristics such as body length, wing length, weight and gender were also studied. Acid digestion method was used to prepare the samples. The results were analyzed using SPSS software. The order of accumulation of heavy metals in the feather of Passer domesticus in rural and urban areas was: Fe> Zn> Mn> Pb> Cu. Based on the results, the average Fe, Cu, Zn and Mn in urban areas were 106.67, 1.95, 12.43, 32.41 mg/kg and 2.69 mg/kg for Pb respectively. Also, the average concentrations of heavy metals of Fe, Cu, Zn and Mn in the gentian organs of rural areas were 95.96, 1.26, 100.44, 23.88 mg/kg and 2.75 mg/kg for Pb respectively. Comparison between mean values of zinc and manganese in rural and urban areas were significantly at the level of 0.05.