بررسی تاثیر رنگ، ارتفاع و نوع تله فرمونی بر شکار شب پره مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (lepidoptera: gelechiidae) در استان فارس

مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyrick, 1917) (lepidoptera: gelechiidae) از آفات مهم گوجه فرنگی بوده و خسارت زیادی به این محصول وارد می آورد. در تحقیق حاضر، برخی عوامل موثر بر میزان شکار مینوز گوجه فرنگی با استفاده از تله فرومونی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار طی  سال های 1396 و 1397 انجام شد. فاکتورها شامل نوع تله (دلتا و بالی شکل)، رنگ تله (آبی و سفید) و ارتفاع تله (80،50،20 سانتی متر) بود. با توجه به نتایج به دست آمده میانگین شکار مینوزها در تله ها با رنگ ها و ارتفاع مختلف با احتمال خطای 1% و در انواع تله ‌های مورد استفاده در سطح 5% اختلاف معنی دار نشان داد. تله سفید با میانگین شکار 1355/9 حشره نسبت به تله آبی کارایی موثرتری داشت. تله های با ارتفاع 80 سانتی متر با میانگین شکار 1716/4 ارتفاع، شب پره های بیش تری را شکار کردند و تله های دلتا نیز کارایی بهتری نسبت به بالی شکل داشتند. اثر متقابل سال، رنگ تله و ارتفاع تله؛ ارتفاع تله، نوع تله؛ و رنگ تله، ارتفاع تله، نوع تله با احتمال خطای 1% و اثر متقابل ارتفاع تله، رنگ تله با احتمال خطای 5% بر روی شکار مینوز معنی دار شد. تله دلتا سفید در ارتفاع 50 و80 سانتی متر به ترتیب با میانگین شکار 2863/3 و 1137/8 و تله بالی سفید در ارتفاع 20 سانتی متر با میانگین شکار 962/8 بیش ترین میزان شکار را داشتند. کم ترین میانگین شکار نیز مربوط به تله بالی شکل آبی در ارتفاع 20 سانتی متر مینوز بود. با توجه به نتایج این بررسی، تله فرومونی سفید دلتایی با ارتفاع نصب 80 سانتی متر بیش ترین کارایی را در کنترل مینوز گوجه فرنگی دارد.

The Effect of Color, Height and Type of Pheromone Trap on Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Fars Province

Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) is one of the most important pests of tomato that reduces yield and crop quality. In this research, the influence of some factors on pheromone trap captures were investigated. The experiment was conducted in factorial based on completely randomized design with three replications during 2017 and 2018. In this study the effects of three factors, trap types (delta and wingshaped), trap colors (blue and white) and the trap heights (20, 50 and 80cm), were evaluated on the catch of adults. The results indicated that interaction effects of trap color and height was significant at 5%error probability level and trap type were significant at 1%error probability level. White traps with a mean of 1355.9 were more efficient than blue traps. The highest capture rate was observed in the traps at 80cm height with mean of 1716.4 captures. Delta traps were more effective than the wingshaped ones. The threeway interaction between year, color and trap height; color, trap height and trap type were significant at 1% error probability level, while the interaction between trap height and color were significantly more effective than others. Delta traps at 80 and 50 cm height with mean capture of 2863.3 and 1137.8, respectively and wingshaped traps at 20cm height with mean of 962.8 were showed the most capturing levels. The lowest captured adults were observed in blue traps at 20cm height. The results clearly indicated that white deltashaped traps in the height of 80cm is the most effective trap for control of tomato leaf miner moths.