ارزیابی اثرات کارگاه‌های پرورش ماهی بر کیفیت آب رودخانه‌های هراز و تجن

ایجاد کارگاه ‌های تکثیر و پرورش ماهیان سردابی بر روی رودخانه ‌های هراز و تجن به عنوان بزرگ ‌ترین و پرآب ‌ترین رودخانه ‌های استان مازندران بدون هیچ ‌‌گونه مطالعه‌ای در مورد فواصل مناسب بین کارگاه ‌ها و هم چنین امکان پالایش آب خروجی قبل از ورود به مسیر رودخانه صورت می‌گیرد. در مطالعه حاضر، ارزیابی اثرات مزارع آبزی‌پروری بر کیفیت آب رودخانه ‌های هراز و تجن با بررسی تاثیر کمی و کیفی پساب این مزارع بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب رودخانه ‌ها صورت گرفت. بدین منظور 9 ایستگاه در رودخانه هراز و 5 ایستگاه در رودخانه تجن انتخاب و نمونه ‌برداری شدند. نمونه ‌برداری قبل از ورودی آب هر مزرعه و بعد از آن در دو ایستگاه، یک ایستگاه در فاصله 10050 متری و یک ایستگاه در فاصله 21/5 کیلومتری، انجام شد. نتایج نشان داد که این رودخانه‌ ها در حال حاضر توان خودپالایی آلاینده ‌های ناشی از کارگاه‌ های پرورش ماهی را دارند ولی با توجه به سیاست کشور مبنی بر افزایش تعداد کارگاه ‌های پرورش ماهیان سردابی و هم چنین به خاطر عدم کنترل آلاینده‌‌ های وارده به این رودخانه‌ ها، در فاصله زمانی نه‌ چندان طولانی، آلودگی این رودخانه ‌ها از معضلات جدی خواهد بود. فواصل مزارع پرورش ماهی ایجاد شده در رودخانه هراز مبنای علمی نداشته و بررسی حاضر نشان می ‌دهد که خودپالایی آن در فاصله 1/52 کیلومتری بعد از مزرعه نسبتاً قابل توجه می‌ باشد. بنابراین رعایت این فاصله بین مزارع پرورش ماهی درحفظ سلامتی اکوسیستم رودخانه موثر می ‌باشد. با توجه به این که پساب کلیه مزارع به طور مستقیم وارد اکوسیستم رودخانه می‌ گردند، لذا بهتر است کلیه این واحدها از سیستم ‌های تصفیه پساب استفاده نمایند.

Assessing the effects of aquaculture farms on water quality of Haraz and Tajan rivers

Constructing coldwater fish farms along Haraz and Tajan rivers is done without any scientific investigations. Little attention has been paid to the distances between farms. Moreover, the farms lack wastewater treatment facilities, and untreated effluents are easily discharged into the surrounding rivers. In the present study, we have investigated the impacts of aquaculture farms on water quality parameters in Haraz and Tajan rivers. We have analyzed quantitative and qualitative effects of farms effluents on water physicochemical parameters of these two rivers. Three different farms in each river were selected. For each farm, samples were collected from before farm inlet (control station), and two other stations, one at 50100 m (where the farm effluent enters the river) and one at 1.52 km (to assess the selfpurification potential) downstream of the farm. In total, 9 stations in Haraz river and 5 stations in Tajan river were selected. The results showed that both Haraz and Tajan rivers have the potential of purifying the effluents discharged by aquaculture farms. However, increasing the number of these farms in the future and also releasing untreated effluents may cause important problems for these rivers. It seems, according to the present study, that selfpurifying potential at 1.52 km downstream of the farms is considerable. Therefore, considering this distance in the construction of aquaculture farms can help in maintaining the health of the river ecosystem. In addition, owners of the farms should be asked to use some facilities for treating the effluents.