ارزیابی کیفی آب رودخانه قلعه رودخان با استفاده از تراکم ماکروبنتوزها و شاخص زیستی هیلسنهوف

شاخص های زیستی یکی از روش های ارزیابی کیفیت آب است. پاسخ ماکروبنتوزها به آلودگی آلی برای طبقه بندی کیفی آب، قابل اطمینان تر و حساسیت این موجودات به آلودگی های زیست محیطی متفاوت است. هدف از این مطالعه ارزیابی سلامت و میزان آلودگی آلی رودخانه قلعه رودخان با استفاده از تراکم ماکروبنتوزها، شاخص زیستی هیلسنهوف و تنوع شانونوینر بود. نمونه برداری از اردیبهشت تا آذر ماه 1396 انجام گرفت. تعداد 5 ایستگاه انتخاب و با استفاده از نمونه بردار سوربر با چشمه 300 میکرون و مساحت 900 سانتی متر مربع در 3 تکرار نمونه برداری از ماکروبنتوزها صورت گرفت. نمونه ها در اتانول 96% فیکس و به آزمایشگاه انتقال داده شدند. تعداد 5134 نمونه از موجودات کفزی شناسایی شد که شامل 35 جنس از 30 خانواده، 10راسته، 4 رده و 3 شاخه بودند. بیش ترین فراوانی کفزیان مربوط به لارو حشرات آبزی بود و ترتیب فراوانی آن ها dipteratrichoptera, ephemeroptera و plecoptera بودند. بیش ترین و کم ترین مقدار شاخص شانون (2/28 و 0/42) به ترتیب در ایستگاه 4 در اردیبهشت ماه و ایستگاه 3 در شهریور ماه بود. براساس شاخص زیستی هیلسنهوف (hfbi)، کیفیت آب در ایستگاه های 1 (بالادست)، ایستگاه 3 (قبل از استخر پرورش ماهی)، ایستگاه 4 (بلافاصله بعد از استخر پرورش ماهی قزل آلا) و ایستگاه 5 (در پایین دست) در وضعیت کیفی «خوب» و ایستگاه 2 (در مجاورت مرکز توریستی) در وضعیت «مناسب» بود. بررسی ماهانه از این شاخص، کم ترین و بیش ترین میزان به ترتیب در اردبیهشت «عالی» و آبان «مناسب» ارزیابی شد.

Evaluation of water quality in Ghaleh Rudkhan River using macroinvertebrate density and Hilsenhoff Biotic Index

Bioindicators is a method for assessing water quality. The responses of benthic macroinvertebrates to pollution are more reliable. These organisms vary in their sensitivity to environmental pollution. The objectives of the present study were evaluation of health status and pollution of the Ghale Rudkhan River using macro benthos richness, Hilsenhoff biotic index and Shannon Wiener diversity index. Five sampling sites were selected. Samples were taken from May to November 2017. A Surber sampler (area 900 cm2, 300μ pore size)was used for sampling with three replicates in each site. Samples were preserved in ethanol 96% and transported to the laboratory. Total of 5134 specimens of macroinvertebrates belonging to 35 genera, 30 families, 10 orders, 4 classes and 3 phyla were identified. Aquatic insect larvae dominated the samples. The highest abundance belonged to Diptera, Ephemeroptera, Trichoptera and Plecoptera in a descending order. The highest and lowest Shannon diversity index (2.28 and 0.42) were observed in May (site 4) and September (site 3) respectively. Based on Hilsenhoff (HFBI) index the water quality at sampling site 1 (upstream), site 3 (before trout fish farm), site 4 (immediately after fish farm) and site 5 (downstream) was “Good” and at sampling sites 2 (in vicinity of the tourist complex) was “Fair”. Based on monthly assessments of these indexes the water quality state in May and October were Excellent and Fair respectively.