ارزیابی الگوی پراکنش فصلی و تنوع زیستی جوامع درشت بی‌مهرگان کفزی در رودخانه آجی سو (استان گلستان)

جوامع بنتیک به عنوان شاخص زیستی در اکوسیستم های آبی مطرح می باشند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی زیستی رودخانه آجی‎سو براساس ساختار جوامع درشت بی‌مهرگان کفزی بود. نمونه های کفزی به صورت فصلی از چهار ایستگاه (با 3 تکرار) به مدت یک سال با استفاده از نمونه بردار سوربر با سطح پوشش 30×30 سانتی متر جمع آوری شدند. در مجموع تعداد 1106 نمونه از موجودات کفزی شناسایی شدند که بیش ترین فراوانی به ترتیب مربوط به رده دوبالان و یک روزه ها در فصل پاییز بود درحالی که سایر گروه ها فراوانی ناچیزی داشتند. بیش ترین پراکنش درشت بی‌مهرگان کفزی در ایستگاه های 2 (37 درصد) و 3 (29 درصد) به دست آمد. مقیاس گذاری چند بعدی (mds) و نمودار خوشه بندی به دلیل فراوانی راسته diptera، oligocheta و ephemeroptera در ایستگاه های 2، 3 و 4 فصل پاییز و تابستان، درشت بی‌مهرگان کفزی 3 گروه مجزا از یکدیگر نشان داند. شاخص تنوع (شانون– وینر)، شاخص غالبیت (سیمپسون) و غنای گونه (مارگالف) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش ترین شاخص تنوع (0/16± 1/36)، شاخص غالبیت (0/03± 0/77) و غنای گونه (0/21±1/37) در فصل پاییز بود، درحالی که کم ترین مقدار در فصل گرم (تابستان) به دست آمد. همبستگی معنی داری بین شاخص های مختلف زیستی و برخی از پارامترهای آب ازجمله دما، اکسیژن محلول، شوری، هدایت الکتریکی و کل مواد جامد محلول وجود دارد. به طورکلی مشخص گردید که حشرات آبزی، جمعیت غالب درشت بی‌مهرگان کفزی رودخانه آجی سو را تشکیل می‌ دهند. درشت بی‌مهرگان کفزی در فصل پاییز بیش ترین فروانی و تنوع زیستی را به خود اختصاص دادند.

Evaluation seasonal distribution patterns and biodiversity of macroinvertebrates communities in AjiSu River (Golestan province)

Benthic communities are considered as bioindicators in aquatic ecosystems. The purpose of the present study was to the biological evaluated of the Aji Sou River based macrobenthic population structure. Macrobenthic invertebrate samples were collected seasonally from 4 stations (each with 3 replications) for one year using a Surber sampler with a coating surface 30 × 30 cm. Totally, 1106 samples of benthic organism were identified, which highest frequency was observed for Diptera and Ephemeroptera in the autumn, while other frequent bastards had a low prevalence rate. The largest distribution of the benthos was obtained at stations 2 and 3. Multidimensional Scaling (MDS) and clustering chart show that, due to the frequency of Diptera,Oligocheta and Ephemeroptera orders at stations 2, 3 and 4 of the autumn and summer, the groups are separated in 3 separate sections. Diversity index (ShannonWeaver), dominancy index (Simpson) and species richness (Margalof) was statistical analyzed. Results of this study indicate that the most diversity index (1.36±0.16), dominancy index (0.77±0.03) and species richness (1.37±0.21) were in fall season, while the lowest amount was obtained in the warm season (summer). There were significant correlations between the different index of biological and some water parameters, including temperature, Do, salinity, EC and TDS. Overall, the results were determined that aquatic insects constitute the dominant population of the benthic fauna in AjiSu River. The Macrobenthos had the greatest density and diversity in the autumn.