بررسی روند انتشار گاز نیتروس اکساید حاصل از پرورش دام های اهلی در ایران

تغییرات اقلیمی منتج شده از انتشار گازهای گلخانه ای، زندگی انسان ها را به خطر انداخته است. یکی از این گازهای آلاینده اتمسفر، نیتروس اکساید می باشد که قدرت حفظ گرمای آن (با طول عمر حدود 165 سال)، 310 برابر گاز دی اکسایدکربن، می باشد. لذا هدف این پژوهش بررسی میزان تولید گاز نیتروس اکساید ناشی از پرورش دام های اهلی در ایران، بود. آمار تعداد دام های اهلی در یک دهه گذشته، از وزارت جهادکشاورزی، اخذ شدند. دام های اهلی به پنج تیمار آزمایشی شامل: گروه گاوها، گروه دام های سبک، گروه دام های سنگین، گروه طیورصنعتی و گروه سایر ماکیان تقسیم  بندی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار ipcc (در سطح یک) میزان انتشار گاز نیرواکساید ناشی از پرورش دام های اهلی به دست آمد. داده های آزمایشی با روش طرح کاملاً تصادفی در نرم افزارsas ، تجزیه و تحلیل شدند. کواریانس میزان انتشار در بین سال های تحقیق، با روش اندازه گیری تکرار در زمان، مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان انتشار گاز نیتروس اکساید در سال 1396 به ترتیب تیمارهای مذکور 6/34، 79/87، 1/26، 1452/71 و 7/15 میلیون تن به دست آمد. میزان انتشار کل گاز نیتروس اکساید، کل خوراک مصرفی و کل تولیدات دامی طی دهه گذشته، به ترتیب درحدود 128/13 گیگاگرم، 605/72 میلیون تن و 118/37 میلیون تن بود. کواریانس انتشار این گاز در بین سال های آزمایش (متغییر مستقل)، از نوع بدون ساختار و ناهمگن بود. به نظر می رسد بیش ترین گروهی که باعث انتشار گاز نیتروس اکساید می شوند، گروه طیور صنعتی می باشند. لذا می بایستی در جهت بهینه سازی مدیریت کود این پرندگان، توجه علمی ویژه ای، صورت گیرد.

Investigation of trends in N2O gas emission from livestock’s husbandry in Iran

Climate change resulting from greenhouse gas emissions has endangered the life of humans. One of these atmospheric pollutants is N2O, which has a lifespan of 165 years and is roughly 310 times more efficient at trapping heat than CO2. Therefore, the aim of this study was to determine the amount of N2O production by domestic animals in Iran.The number of livestock in the last decade, was obtained from the Ministry of JihadeAgriculture.Domestic animals were divided into five experimental treatments: the cows group, the smallruminants group, the largelivestock’s group, the industrialpoultry group and the otherpoultry group.Then, using IPCC software (Tier 1), the amount of N2O emissions from domestic animal husbandry was obtained. Data wereanalyzedaccording to acompletely randomized design usingSAS software.The covariance among the considered years was estimated using repeated measurementsanalysis intimes.The amounts of N2O emissions in 2017 were 6.34, 79.87, 1.26, 1452.71, and 7.15 million tons, respectively. Total emissions of this gas, feed intake and productions livestock’s during the last decade were about 128.13 Gg/Year, 605.72 million tons and 118.37 million tons, respectively. The covariance structure of emissions was unstructured and heterogeneous among the studied years. It seems that the industrial poultry section is the main producer of N2O gas. Therefore, special scientific attention should be made to optimize the poultry manure management.