بررسی کوتیلدون در تعدادی از جورپایان خشکی زی (Crustaceae: Isopoda) در ایران

تکامل جورپایان خشکی زی برای زیستن روی خشکی نیازمند سازش های ریختی، تشریحی و فیزیولوژیک بسیاری بود. وجود کیسه پرورشی یا مارسوپیوم در ماده های باردار ازجمله مهم ترین ویژگی هایی بود که امکان سکونت در زیستگاه های خشک را برای این گروه فراهم کرد. کوتیلدون ها ساختارهایی تخصص یافته می باشند که در داخل مارسوپیوم جورپایان خشکی زی پیشرفته وجود دارند. این اندام ها در ترشح مایع مارسوپیومی، تغذیه و تامین اکسیژن برای فرزندان درون کیسه پرورشی نقش دارند. در این پژوهش کوتیلدون ها در هفت گونه از جورپایان خشکی زی شامل گونه های protracheoniscus major، mongoloniscus persicus، hemilepistus elongatus، porcellionides pruinosus، agabiformius lentus،porcellio evansi  وporcellio mehrdadi، از نظر شکل، اندازه، تعداد و آرایش مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شکل کوتیلدون ها در همه گونه ها یکسان و مخروطی بود. در تمام گونه ها به جز p. major، چهار کوتیلدون و با آرایش یکی در هر یک از بندهای دوم تا پنجم وجود داشت درحالی که در این گونه، 12 کوتیلدون و با آرایش سه کوتیلدون در هر یک از بندهای دوم تا پنجم وجود داشت.

Evaluation of cotyledons in a number of terrestrial isopods (Crustaceae: Isopoda) in Iran

The evolution of terrestrial isopods to on the land required several morphological, anatomical and physiological adaptations. The presence of the brood pouch or marsupium in ovigerous females was among the most important features allowing inhabitation of this group in the terrestrial habitats. Cotyledons are specialized structures occurring inside of the marsupium in the advanced terrestrial isopods. These organs involve in secretion of marsupial fluid and in feeding and supplying oxygen for offspring inside the brood pouch. In the present study, cotyledons in seven species of terrestrial isopods including Protracheoniscus major, Mongoloniscus persicus, Hemilepistus elongates, Porcellionides pruinosu, Agabiformius lentus, Porcellio evansi and Porcellio mehrdadi were evaluated based on their shape, relative size, number and arrangement. The results indicated that the shape of the cotyledons was the same in all species as conical. In all species but P. major, there were four cotyledons arranging as one per second to fifth segments whereas in the latter species, there were 12 cotyledons arranging as three per second to fifth segments.