تعیین تفاوت در حساسیت گونه‌های مختلف کرم‌خاکی به سرب با استفاده از سطوح پیش پراکسیداسیون لیپیدی و آنتی اکسیدانی کل

کرم‌های خاکی به‌منظور ارزیابی ریسک آلاینده‌های محیطی توسط محققین مختلف به‌صورت گسترده‌ای به‌عنوان شاخص زیستی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. از سویی دیگر گونه‌های کرم خاکی موجود در یک منطقه و نیز حساسیت آن‌ها به یک آلاینده خاص متفاوت می‌باشد. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات فلز سرب بر ظاهر، توده زیستی، پراکسیداسیون لیپیدی و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل به عنوان نشانگرهای زیستی در گونه‌های aporrectodea rosea، aporrectodea caliginosa، dendrobaena hortensis و eisenia fetida کرم خاکی به منظور تعیین گونه ذاتاً حساس تر به سرب است. برای این منظور، تست سمیت روی کرم‌های خاکی به روش تماسی مطابق دستورالعمل 207 سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و اندازه‌گیری فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های کل و پراکسیداسیون لیپیدی با مالون دی آلدئید به‌ترتیب با روش‌های توان آنتی اکسیدانی احیای آهن و تیوباربیوتوریک اسید انجام شدند. نتایج نشان داد کهترتیب شدت بروز علائم ظاهری و فیزیولوژیک مشاهده شده که از جمله آن‌ها می‌توان به کشیده شدن بدن، انقباض وزیکول سمینال، انقباض حلقه‌ها، پارگی کوتیکول و کوتاه شدن بدن اشاره کرد، به صورت a. rosea>a. caliginosa>d. hortensis>e. fetida بود. هم چنین گونه a. rosea قرار گرفته در معرض تیمارهای مختلف سرب، نسبت به کاهش توده زیستی و سطوح پراکسیداسیون لیپیدی و آنتی اکسیدانی کل حساسیت بیش تری را نشان داد. بنابراین باتوجه به یافته‌های به دست آمده می‌توان پیشنهاد نمود که گونه a. rosea کرم خاکی می‌تواند به عنوان شاخص زیستی مناسب در مقابل آلودگی خاک به سرب مدنظر قرار گیرد.