بررسی تراکم و شناسایی جوامع بی مهرگان کفزی دریاچه سد کمال صالح اراک

جوامع بزرگ بی‌مهرگان کفزی در رسوبات کف بستر اکوسیستم‌های آبی ساکن هستند و می‌توانند به عنوان شاخص برای ارزیابی کیفیت محیط‌های آبی استفاده شوند. به منظور ارزیابی جوامع کفزی دریاچه سد کمال صالح استان مرکزی، نمونه‌برداری به صورت فصلی در 5 ایستگاه انجام گردید. نمونه‌برداری با استفاده از دستگاه نمونه‌بردار رسوب با ابعاد 20×20 سانتی‌متر انجام شد. درجه حرارت آب سطح دریاچه کمینه 7/6 و بیشینه 21/2  درجه سانتی گراد به ترتیب در فصل زمستان و تابستان و غلظت اکسیژن محلول درآب های سطحی دریاچه طی دوره بررسی با میانگین 1/5±8/07 میلی‌گرم در لیتر در محدوده کمینه 6/44 میلی‌گرم بر لیتر و بیشینه 10/12میلی‌گرم در لیتر به ترتیب در فصول تابستان و زمستان در نوسان بود. بیشینه عمق آب در فصل زمستان برابر 18/2 و کمینه آن در پاییز برابر 14 متر و میانگین آن برابر 16/8 متر اندازه گیری شد. در این مطالعه جنس‌هایی از خانواده‌های naididae، chironomidae، viviparidae، valvatidae، coenagrionidae و lymnaeidae مشاهده شد. جنس غالب در تمام فصول نمونه‌برداری و در تمامی ایستگاه‌ها توبیفیکس گزارش شد. بیشینه تراکم کفزی مشاهده شده 18/39±115/64 (تعداد در متر مربع) و کمینه آن 13/63±34/22 به ترتیب در بهار و پاییز گزارش شد. مقدار شاخص تنوع در دریاچه سد کمال صالح در محدوده حداکثر 0/88 و حداقل 0/29 متغیر بود. بررسی شاخص تنوع شانون نشان داد که بیش ترین و کم ترین مقدار این شاخص به ترتیب در بهار و  زمستان بوده است. هم چنین بیش ترین و کم ترین میزان شاخص غالبیت سیمپسون به ترتیب در پائیز و زمستان و میزان شاخص غنای مارگالف به ترتیب در تابستان و زمستان بود. تنوع کم جانوران کفزی دریاچه را می‌توان به عدم بستر مناسب برای استقرار و کمبود مواد مغذی به دلیل جوان بودن دریاچه نسبت داد. به نظر می‌رسد ساختار بستر، میزان مواد مغذی و فشار چرا از عوامل موثر بر سکنی گزینی کفزیان در دریاچه سد کمال صالح اراک می‌باشند.