شناسایی و بررسی تنوع گونه‌ای جمعیت خارپوستان در ناحیه بین جزر و مدی جزیره هنگام در جنوب شهرستان قشم (خلیج فارس)

این تحقیق طی دوره یک‌ ساله 92-1391 با هدف طبقه ‌بندی زیستگاهی و تعیین بیوتاپ‌ های ساحلی– دریایی جزیره هنگام براساس مدل استاندارد اکولوژیک (cmecs) به انجام رسید. در بررسی‌های اولیه، 8 ایستگاه نمونه‌ برداری براساس ویژگی‌های ژئومورفولوژی به ‌صورت غیرتصادفی انتخاب گردید. نمونه‌ بردار‌ی‌ها به ‌صورت فصلی و در بهترین حالت جزر انجام گرفت. هر ایستگاه به‌ صورت پیمایش ساحلی مورد بررسی کامل قرار گرفت. نمونه‌ های جمع‌آوری شده از ایستگاه‌ ها پس ازتثبیت در الکل 70%  به آزمایشگاه منتقل گردید. شناسایی نمونه‌ ها براساس منابع علمی و کلید‌های شناسایی معتبر انجام شد. بر این مبنا، در مجموع 10 گونه خارپوست شناسایی گردید که شامل 5 گونه از خیارهای دریایی، 3 گونه از خارداران، 1 گونه از ستاره‌‌های شکننده و 1 گونه از ستاره‌های دریایی است. پراکنش جمعیت خارپوستان در نیمه غربی جزیره به ‌دلیل نوع بستر، شیب زیاد و عمل امواج کم ‌تر از نیمه شرقی بود. از خارداران گونه echinometra  mathaei، از خیارهای دریایی گونه holothuria leucospilota، از ستاره شکننده گونه ophiocoma scolopendriana و از ستاره دریاییگونه  multifloralinckia به‌ صورت دائمی در منطقه مورد بررسی حضور داشتند و به‌ عنوان گونه‌های انحصاری جزیره معرفی گردیدند. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند در جهت شناساندن هر چه بیش‌تر پتانسیل‌های بالقوه آب‌های خلیج فارس موثر باشد.

Identification and Examination of Echinoderms Population Species Diversity within the InterTidal Zone of Hengam Island in Qeshm South County (Persian Gulf)

This study has been applied within a oneyear period 13911392 (201213) with the objective of habitat classification and determination of coastalmarine biotypes in Hengam Island based on CMECS ecological standard model. Members of echinoderms branch are assumed as the wellknown and most frequent marine invertebrates and are considerably important. In the primary examinations, 8 stations were selected nonrandomly based on geomorphologic characteristics and exclusive habitats that were easily accessible. The sampling was performed seasonally and in full ebb condition or best state of ebb. Each station was examined completely as coastal survey. The samples collected from stations after stabilization in alcohol 70%, were transferred to environment laboratory of Bandar Abbas. The samples were identified based on scientific resources and valid identification keys. Accordingly, altogether 10 echinoderm species belonging to 6 types and 6 families were identified including 5 species of sea cucumbers, 3 species of echinoidea, 1 species of brittle stars and 1 species of sea star. Frequency of echinoderms population in western half of island is lower than eastern half due to bed type, high slope and waves action. Out of echinoderms, Echinometra mathaei species; Holothuria leucospilota species out of sea cucumbers; Ophiocoma scolopendriana species out of brittle stars and Linckia multiflora species out of sea star had permanently present in the studied zone and introduced as exclusive species of island. The results present research to introduce greater potential is effective Persian Gulf waters.