اثر مهاجرت بر رشد اقتصادی و همگرایی منطقه ای در ایران

یکی از موضوعات مهم قابل طرح در مدل های رشد اقتصادی فرضیه ی همگرایی است. به این معنی که مناطق فقیر با نرخ رشد درآمد سرانه ی بالاتری نسبت به مناطق ثروتمند، تمایل به حرکت به سمت تعادل بلندمدت دارند. فرضیه ی همگرایی شامل دو نوع همگرایی بتا و سیگما است. پژوهش حاضر این فرضیه را برای استان های ایران در سال های 1379 تا 1386، بررسی می کند. نتایج به دست آمده وجود همگرایی بتا در بین استان های ایران را تایید می کند. اما، نتایج برای همگرایی سیگما نشان دهنده ی نبود این نوع همگرایی در بین استان های ایران است. به این معنی که پراکندگی درآمد سرانه در بین استان-های ایران در این سال ها افزایش پیدا می کند. مهاجرت داخلی یکی از عواملی است که می تواند بر رشد اقتصادی استان ها و درنهایت،‌ بر همگرایی بین آن ها اثرگذار باشد. بنابراین، در این تحقیق اثر مهاجرت بین استانی بر همگرایی درآمد سرانه ی بین آن ها نیز بررسی شده است. نتایج نشان می دهد خالص ورود مهاجرت رابطه ی مستقیم با رشد تولید سرانه ی استان ها دارد و با وارد کردن متغیر خالص ورود مهاجرت به معادله ی همگرایی، ضـریـب بتـا افزایـش پیدا می کـند که نشان دهنده ی اثر منفی مهاجرت بر همگرایی در بین استان های ایران است. بنابراین، مهاجرت شکاف بین استان ها را افزایش می دهد.