ارزیابی اثر تکانه های ترازپرداخت ها بر ایجاد چرخه های تجاری در اقتصاد ایران

تکانه های تراز پرداخت ها اقتصاد های مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهند و می‌توانند منجر به چرخه های تجاری شوند. بر این اساس هدف اصلی این مقاله ارزیابی اثرات تکانه های مختلف ترازپرداخت ها شامل تکانه صادرات نفتی، صادرات غیرنفتی، واردات، خالص حساب سرمایه، به همراه نرخ ارز حقیقی، نرخ بهره حقیقی و شاخص قیمت مصرف کننده بر تولید کل و ایجاد چرخه های تجاری است. از این رو در این مطالعه سعی شده که اثر تکانه های تراز پرداخت ها و درجه اهمیت آن‌ها بر ایجاد نوسان های تولید کل در اقتصاد ایران مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور از روش خودتوضیح برداری ساختاری طی دوره فصلی 1400:03-1380:01 استفاده شد. یافته های پژوهش بر اساس توابع ضربه-واکنش نشان می دهد، تکانه نرخ ارز حقیقی، نرخ بهره حقیقی و شاخص قیمت مصرف‌کننده بر تولید اثر منفی دارند و منجر به ایجاد سیکل رکودی در آن خواهند شد. همچنین تکانه وارد شده بر متغیرهای صادرات غیرنفنی، صادرات نفتی، واردات و حساب سرمایه منجر به ایجاد سیکل رونق در اقتصاد خواهند شد. این در حالی است که بیشترین اثر بر تولید را تکانه وارد شده بر نرخ ارز حقیقی داشته است. در نهایت نرخ ارز حقیقی، صادرات نفتی و نرخ بهره حقیقی سهم بیشتری در توضیح واریانس تولید داشته‌اند که با مرور زمان اثر واردات افزایش پیدا می کند.

evaluating the effect of balance of payments shocks on the creation of business cycles in iranian economy

the balance of payments shocks affects different economies and can lead to business cycles. hence, the main purpose of the paper is to evaluate the effects of different balance of payments shocks, including the shocks of oil exports, non-oil exports, imports, net capital account, real exchange rate, real interest rate and consumer price index, on total output and creation of business cycles. therefore, in this study it will be tried to evaluate the effect of balance of payments shocks, and their importance, on creation of fluctuations in total production in iranian economy. for this purpose, the structural vector auto-regressive method has been used during the seasonal period of 2001:02-2021:04. the results based on impulse response functions show that the shocks real exchange rate, real interest rate and consumer price index have negative effect on output and lead to recession cycle in the economy. also, the shocks of non-oil export, oil export, import and net capital account will be caused to boom cycle in the economy. meanwhile, the exchange rate shock has had the most effect on output. finally, the real exchange rate, oil export and real interest rate variables have had the most share in explanation of output variance, while the effect of import has been raised in the next.