تحلیلی بر سیاست نرخ بهره منفی و اثرات آن بر کارایی سیاست پولی در چارچوب الگوی پول در تابع مطلوبیت

امروزه سیاست نامتعارف نرخ بهره منفی در بسیاری از جوامع غرب و کشورهای توسعه یافته مطرح می باشد، و اجرای این سیاست در سیستم مالی و بانکداری، رشد و شکوفایی در بسیاری از اقتصادهای درگیر بحران را به همراه داشته است. در حقیقت بانک با اعمال نرخ بهره منفی قادر خواهد بود تخصیص اعتبار را به سمت بخش های مولد و اولویت دار سوق دهد. از طرف دیگر این سیاست همراه با استقلال پذیری بانک مرکزی و عدم دخالت دولت در خلق نقدینگی و کسب درآمد از آن، می توند سطح تورم را کاهش دهد. بسیاری از کشور درحال توسعه از جمله ایران که با تورم بالا مواجه هستند،  نرخ بهره به عنوان سیاست پولی کارایی چندانی در اقتصاد نخواهد داشت و توسط مقامات پولی و تحت حاکمیت دولت تعیین می گردد. زمانی که دولت ها به دلیل عدم منابع درآمدی دچار کسری بودجه می شوند، با تکیه بر نظارتشان بر عملکرد بانک مرکزی خلق پول کرده و از آن به عنوان راه حلی برای کسب درآمد بهره می برند و از این رو تورم در جامعه را دامن می زند. از این رو در این تحقیق در چارچوب الگوی بهینه یابی تابع تقاضای پول و الگوی پول در تابع مطلوبیت برگرفته از مطالعه والش (2010) و سیدراسکی (1967) و بسط آن، به بررسی رفتار نرخ بهره منفی بر تورم و حق الضرب بهینه پول در پیروی از این قاعده سیاستی خواهیم پرداخت. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد در فضای حق الضرب پول و تورم با اعمال نرخ بهره اسمی منفی، مسیر تعادلی سیر نزولی و کاهنده داشته و در این وضعیت تورم و حق الضرب پول در بلند مدت کاهش خواهند یافت. از این رو دولت از طریق راهکار های از جمله انتشار اوراق قرضه و افزایش مالیات بر درآمد و ... توانایی جبران کسری بودجه خود را دارد و در بلندمدت با کاهش نرخ بهره و حرکت آن به سمت نرخ منفی می تواند سطح تورم را در جامعه کاهش دهند و از این رو رفاه اجتماعی افراد را بهبود بخشند.

an analysis of the negative interest rate policy and its effects on the efficiency of monetary policy in the framework of the money in the utility function model

today, the unconventional policy of negative interest rate is discussed in many western societies and developed countries, and the implementation of this policy in the financial and banking system has brought growth and prosperity in many economies involved in the crisis. in fact, by applying a negative interest rate, the bank will be able to direct credit allocation to productive and priority sectors. on the other hand, this policy, along with the independence of the central bank and the non-interference of the government in creating liquidity and making money from it, can reduce the level of inflation. iran is a developing country with high inflation, and the interest rate as a monetary policy will not be very effective in the economy and is determined by the monetary authorities under the government’s rule. when governments face budget deficits due to sanctions and lack of revenue sources, they create money by relying on their supervision over the performance of the central bank and use it as a solution to earn money, therefore, it fuels inflation in the society. therefore, in this research, within the framework of the optimization model of the money demand function and the model of money in the utility function, taken from the study of walsh (2003) and sidrauski (1967) and its extension, we will investigate the behavior of negative interest rates on inflation and optimal money interest. the obtained results show that in the environment of money interest and inflation, with the application of negative nominal interest rate, the equilibrium path has a downward and decreasing trend, and in this situation, inflation and money interest will decrease in the long term. therefore, the government has the ability to compensate for its budget deficit through solutions such as bonds and income tax, and in the long term, by reducing the money interest rate, it can reduce the level of inflation in the society and this will improve the social welfare of people.