زرستون؛ بانو و ایزدبانو

«زرستون»، بانویی که نامش در کنار نام خواهرش «بیستون» در کتاب پهلوی ایادگار زریران آمده، دختر ارجاسپ شاه هیونان و از تبار ایرانیست. انتخاب این نام برای بانویی از خاندان شاهی درک معنا و اهمیت آن نزد ایرانیان و ایرانی تباران را ضروری می نماید. بررسی مفهوم واژۀ «زرستون»، «جایگاه (پشتیبانیِ) زر/(روشنی) زرین (/او که با پرتوی زرین می درخشد)» رد پای ایزدبانویی را آشکار می کند که ویژگی هایش با ایزدبانوی «سپیده دم» هندواروپایی همخوانی دارد: نماد پیش از تاریخی پرتوی خورشید، گرما و آتش، شیرینی و دلنشینی و نیز ناظر بر ازدواج، باروری، زایش و خویشکاریِ همسری و مادری در دوران تاریخی. در ایران او را در چهرۀ «اوشه اوستایی» می توان بازشناخت.همچون بسیاری دیگر از مفاهیم کهن، می توان انتظار داشت که «زرستون» نیز با نمودهای چندگانه اش خود را در زوایای گوناگون فرهنگ ایرانی جلوه گر نموده، به حیاتش ادامه داده باشد. بازشناخت برخی از این نمودها هدف این مقاله است.