نقد و بررسی کتاب «ساخت زبان فارسی» با رویکرد معیارهای نقد و نقدِ بر نقد

نقد حاضر نقدی صورتگرایانه در کنار نقد دانشگاهی است. در یک تعریف کلّی و عام نقد صورتگرایانه (فرمالیستی) نقدی است که در بررسی یک اثر اصالت را به صورت (ساخت:فرم) می دهد و عمده توجهش به لزوم وجود رابطه ای انداموار و ارگانیک میان اجزای مختلف یک اثر است؛ به طوری که تمامی قسمتهای یک نوشته توانایی پشتیبانی و تقویت یکدیگر را داشته باشند نقد دانشگاهی نیز که بر اصول استوار است می کوشد در هر حوزه پیوندهایی میان نوشته و اصول مرتبط بیابد و بررسی دقیق و موشکافانه ای از موضوع به دست دهد؛ بدین ترتیب شاید بتوان نقد صورتگرایانه را زیر عنوان نقد کل نگر و نقد دانشگاهی را زیر عنوان نقد جز نگر مطرح کرد که هر دو نوعی نقد فنّی به شماره می آیند. نقد و بررسی یک کتاب درسی دانشگاهی تابع اصول و معیارهایی است امّا متاسفانه گاه نقد اینگونه آثار از سوی نقّادان فقط مبتنی بر چند و حتّی تنها یک مورد از این اصول صورت می گیرد. در نقد کتاب ساخت زبان فارسی سعی می شود معیار بررسی مطابق با الگوی نقد (زرین کوب 1354؛ افضلی 1387؛سرشار 1384؛ ملکی 1385؛ بهرام بیگی 1385 و بارت 1979) یک کتاب درسی دانشگاهی باشد و در قالبی منظم و مشخص طرح ریزی گردد.